Id. Veritati credimus de A 'redit ad serm CCCLXXX, n. 8, præceptum namque jam Joanne.

Id. Quid enim si se dignum diceret? C

Ibid. Reperitur eadem interruptio, quæ verbis præcedentibus male alligabatur hac sententiola: hic modo imminutus est, et crevit ille.

ld. Crescit enim aliquid ut perficiatur.

id. Redeamus fortassis ad gloriam, ut intelliga

D

Ibid. Vix loqui sinere

Id. Vix loqui permille

Ibid.

n. 9, et notam Benedictinorum ad infimum paginæ A marginem.

Edit. N. 1. Qui fecit reficit, et recreat qui creavit.

Ibid. Nobiscum vivere volumus, et in hac asperrima vita a comitibus deseri nolumus; sed prævenientes nos, etc.

Ibid. Hortantur exemplo

suo.

bid. Recte enim ibi non parum vivitur, ubi cum multum dicitur, non finitur. Nam hic et quod, etc.

Ibid. Pro nihilo depulabitur.

Ibid. Quanti alii fortasse quod per multos annos non dimidiarunt.

N. 2. In hoc enim habemus.

Ibid. Sed quomodo audivimus lectionem divinam.

Ibid. Tempora longa. Ergo illic tempora computemus, sicut computatur dies.

Ibid. Ad laudandum et colendum.

Ibid. Memoria ipsius ornatissima vos eritis.

Ibid. Vivat sepultus in vivis sepulcris. Sepultura enim, etc.

mur.

Cod. Qui fecit, et refi- Deus. cit, et recreabit.

Id. Nobiscum vivere vellemus, at in hac asperrima via a comitibus deseri nollemus; sed qui nos prævenientes, etc.

Id. Hortantur et exemplo suo.

Id. Ivit enim ubi non parum vivitur, ubi quod dicitur multum, non habet finem. Nam hic etiam quod,

etc.

Donavit nobis

Ibid. Ut funus ejus deduceremus.

Ibid. Et noster animus in recordatione tanti virí, etsi habet humanum mærorem, non habet infidelem desperationem.

remur.

Id. Donavit nobis Dominus.

Id. Ut funus ejus comi

taremur.

Id. Et vester animus in recordatione tanti viri habeat humanum mærorem, sed non habeat infidelem desperationem.

FRAGMENTUM DE NATALI CHRISTI. Legitur cum nomine sancti Augustini in cod. XII, fol. 31; quæsivi illud apud beatum doctorem nec inveni, Omnes Scripturæ, quas nunc audivimus, carissimi, lætitiam nobis publicam, et commune gaudium nuntiarunt. Psalmista enim dicit: Exsultate Deo adjutori nostro (Psalm. LXXX, 2). Apostolus vero : Gaudete in Domino semper (Phil. iv, 4). Evangelista autem ait: Evangelizo vobis gaudium magnum (Luc. 11, 10). O beatam diem hanc in qua juxta auctoritatem scripturarum gaudentes et exultantes natalem Domini nostri Jesu Christi et cum psalmista agimus, et cum evangelista colimus, et cum apostolis prophetisque celebramus. Magnum utique hodie Christiani populi exultatio quæ scripturarum sacrarum exemplo agitur, et ideo beatum est hoc die gaudium nostrum, quia hoc fecit gaudens populus, quod jubetur. Quam sancta esset plebs Ecclesiæ istius, si semper hoc faceret quod imperatur a Christo. Unde obsecro vos, fratres, ut semper jussionem Domini faciatis, ut possitis in omnibus in æternitate gaudere. Sicut enim hodie in hac festivitate natalis dominici læti sumus, sic qui voluntatem Domini sui fecerit in hoc sæculo, Semper festivitatem Domini cum angelis celebravit in cœlo.

ENARRATIONES IN PSALMOS.

ENARRATIO II IN PSALMUM XXXII.

Edit. N. 2. Ex hoc apparet, quia de quibusdam hominum generibus, quæ per similitudines in Evangelio modo proposita audivimus, sic concluditur: Unus, etc.

Ibid. Professionem vident homines, cor novit Deus.

Ibid. Sed genera hominum duo dicit. Et si, etc. Ibid. Sic in lecto, sic in molendino.

Ibid. Sed neque ego eo

Cod. Laurent. Ex hoc apparet, quia de quibusdam hominum generibus similitudinem in Evangelio modo propositam audivimus, quæ concludit: Unus,

elc.

Id. Professionem vident homines, cor non vident.

Codd. ambo prorsus differunt, et tale habent exordium, quod in quibusdam accedunt ad edita et in pluribus ab iisdem recedunt: Quotiescunque, fratres carissimi, aliquos ex filiis vestris ad spectacula vet Id. Sic de lecto, sic de furiosa, vel cruenta, vel turpia, quasi ad aliquod opus molendino. bonum currere vana persuasione et pestifero amore coId. Sed nec ego quod gnoscitis, vos qui jam Deo propitio ista non solum

Id. Sed genera hominum duo. Et si, etc.

mulierum et perniciosa blandimenta vicerunt, quid de se cogitant illi qui cum extraneis mulieribus non solum conversari, sed etiam in una domo manere, convivio earum aut frequenter, aut semper interesse nec metuunt, nec erubescunt. De talibus et potest et debet dici, quod de vidua deliciosa dixit [Cod. Fesul. dicit] Apostolus, quia vivens mortua est. Admonet, etc.

N. 4. Hoc peccatum non fecit David, etc.

Ibid. Tanto in Deum intentior, quanto miserior videbatur. Utile quiddam est tribulatio; utile medici ferramentum, quam diaboli tentamentum. Factus est, etc. Vide var. Maur. Ibid. Pressura caruit. Ibid. Valet hoc ergo

lid. Adulterium enim simul et homicidium non fecit David, etc.

lid. Tanto in Domini misericordiam intentior, quanto miserior videbatur. At ubi factus est, etc.

Iid. Pressuris caruit. lid. Valeat hoc ergo exemplum.

luxuriosa sed etiam crudelia obleclamenta despicitis, A tior. Si enim illos tam sanctos viros incauta familiaritas castigare eos et abundantius pro eis Domino supplicare debelis, quia illos cognoscitis ire in vanitatem et insanias mendaces, et negligere quod vocati sunt. Qui si forte in ipso circo aliqua ex causa exparescant, el continuo se signant, et stant illic portantes in fronte unde abscederent, si hoc in corde portarent. Omnis enim qui ad aliquod malum opus currit, si forte pedem impegei, signat os suum, et nescit quod includit potius damonem, quam excludit. Tunc enim bene se signaret, et diabolum de corde suo repelleret, si se ab illo opere nefario revocaret. Unde iterum atque iterum rogo vos, fratres carissimi, ut pro eis totis viribus supplicetis, quatenus ad ista damnanda intellectum accipere mereantur, et affectum ad fugienda, et misericordiam ad ignoscenda (cod. male ad agnoscendum). Opportunum erit (sic cod. Fesul.; cod. Mugel. erat) propter assiduam compunctionem pœnitentiæ psalmum quinquagesimum nobis (cod. Fesul. vobis) omni die cantare. Loquamur tamen et ad illos quos frequenter ab Ecclesiæ conventu spectacula voluptuosa subducunt. Rogo vos, tamen, carissimi, ut quotiescumque eos tale aliquid facere videritis ad vicem nostram severissime castigetis. Sit ad ees vox nostra memoria vestra. Corrigite arguendo (cod. Fesul. corrigendo arguite), consolamini alloquendo, exemplum præbete bene (sic edit., vox ista deest in cod.) vivendo. Aderit eis qui adfuit vobis. Non enim vobis ista pericula prætergressis fons misericordiæ Dei præcisus est. Qua venistis, venient; qua transistis, transibunt. Molestum est quidem et nimium periculosum, et pro certo exitiabile, quod a nobis frequenter admoniti, non ignorantes, sed scientes peccant. Aliter autem ille qui non novit quod fugiat. Sed nec de talibus desperari (codd. desperare) debere evidenter ostendit divinæ misericordiæ magnitudo, quæ non vult mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat. Denique in beato David hoc manifestissime impletum esse cognoscimus (sic cod. Fesul, cod. Mug. cognovimus) cujus peccaium cum dolore quidem dicimus et tremore, etc. Cætera sequuntur ut legitur in edit. initio num. 2.

N. 2. Hujus mulieris uxoris alienæ pulchritudine captus, etc.

Ibid. Missus est ad eum Nathan propheta, missus a Domino.

N. 5. Non ergo cadendi exemplum.

Ibid. Si David, cur non et ego?

Ibid. Non imitaris ejus sanctitatem, sed imitaris ruinam.

Ibid. Alii vero audientes salubriter, in casu fortis metiuntur infirmitatem suam; et quod damnat, etc. Vide var, Maur.

Ibid. Devitare cupientes, ab aspectu securo abstinent oculos: non eos defigunt in pulchritudine, clc.

Íbil. Ut parvi nolint videre unde possint cadere. Reprimunt enim, etc.

Ibid. Non levant oculos faciles.

Jbid. Attende securus. Ibid. Numquid tu fortior quam David? Admonet, clc.

lid. Beatus enim David uxoris alienæ pulchritudine captus, etc.

lid. Missus est ad eum Nathan propheta a Domi

no.

lid. Non enim cadendi exemplum. Cod. Fesul. ut edit., Non ergo.

lid. Si autem David adulterium commisit, cur non et ego?

lid. Non imitaris ejus sanctitatem, sed ruinam.

lid. Sed boni viri, Ecclesiæ filii, et in Christi amore perfecti, audientes tam sancti viri ruinam, metuunt infirmitatem suam, et quod damnat, etc.

lid. Devitare cupientes, abstinent oculos, non eos defigunt in pulchritudinem, elc.

lid. Ut parvi non cadant, imo timeant videre unde possint cadere. Reprimunt ergo, etc.

Cod. Mug. Non levant oculos facile, Fesul. ut edit. faciles.

Codd. Attendis securus. lid. Nunquid tu fortior David? Dixi enim quod nec David fortior, nec Salomone potes esse sapien

B

exemplum.

N. 5. Sed factum est: dixerim hæc eis qui non commiserunt.

Ibid. Si vero aliquis jam lapsus hæc audit, et ali quid in conscientia mali ienens; verba psalmi hujus advertati: attendat quidem vulneris, etc.

Ibid. Non desperet me-
dici majestatem.

Ibid. Nemo ergo dicat,
Si jam aliquid mali feci

damnandus sum.

Ibid. Fruar hoc sæculo
in voluptate, in lascivia,
in cupiditate nefaria.

Ibid. Iste ergo psalmus,
C sicut cautos facit, etc.

Ꭰ

Ibid. Audi flentem et lacrymas junge; audi corre cium et condelectare.

Ibid. Missus est enim ad istum virum Nathan propheta attende regis humilitatem. Non respuit verba præcipientis, non dixit: Audes mihi loqui regi? Rex sublimis Prophetam audivit; plebs ejus. humilis Christum audiat.

Rex sublimis prophetam
Christum audiat.

N. 6. Audi ergo hæc, et
dic eum illo.

Ibid. Subveni gravi vul-
neri secundum magnam
medicinam tuam.
Ibid. Iste David non
posset dicere.

Ibid. et 7. Sed ma-
gnam misericordiam. Ma-
gis magisque, etc. usque
ad hæc verba Vide enim
quem invoces.

Ibid. Responderit David, responderint lapsi, responderint cum David, ut misericordiam mereantur.

lid. Audiant hæc qui hoc malum non commiserunt.

lid. Si vero aliquis jam lapsus hæc audivit, ei nimio sceleris pondere oppressus desperare jam cœpit, attendat vulneris, etc.

lid. Non desperet medici potestatem.

Jid. Nemo dicat, Ego si jam aliquid mali feci, damnatus sum.

Jid. Fruar sæculo in voluptate lasciva, in cupidi. tale nefaria.

lid. Deus enim noster, sicut cautos facit, etc.

lid. Audi flenten, et collacrymare; audi correctum et collætare.

lid. Missus est enim ad David regem Nathan propheta. Ille autem non consideravit regni sui sublimitatem, sed humilis et mitis non, respuit verba præci pientis. Non dixit ad prophetam: Tu cum sis pauper et humilis, quomodo ausus es loqui mihi regi? audivit; plebeius humilis

lid. Audi ergo hæc, quicumque aliquod crimen capitale fecisti, et dic cum illo.

lid. Subveni gravi vulneri secundum magnam misericordiam tuam.

lid. Hoc David non posset dicere.

lid. Sed magnam misericordiam. Dic ergo, Miserere mei, Deus, secundum magnam misericordiam tuam. Sed vide quem invoces. Cætera, desunt.

lid. Respondeat David, respondeant lapsi, respondeant cum David, ut misericordiam consequantur. Sic cod. Fesul.; cod. Mugel. ut in edit.

N. 8. Quando ad me missus est propheta, et de ove pauperis, etc.

Ibid. At ille profert iratus sententiam.

Ibid. Et ovem reddendam in quadruplum. Severissime atque justissime. Sed peccatum, etc.

Ibid. Ferramentum feeit de lingua ejus. Hoc fecil, etc.

lid. Quando ad me mis- A sus est propheta qui de ove pauperis, etc.

lid. Profert ille iratus

sententiam.

lid. Et ovem reddendam in quadruplum. Severissime atque justissime judicavit. Sed peccatum,

elc.

lid. Ferramentum fecit Deus de lingua ejus. Cæterorum loco, quæ desiderantur in codice habentur sequentia: Et nos ergo, fratres carissimi, agnoscentes iniquitates nostras, quantum possumus, contra malas concupiscentias repugnemus jejuniis, vigiliis, orationibus et largioribus eleemosynis mala quæ fecimus redimamus, et cum Dei adjutorio ita bonis operibus studeamus insistere, ut nos ad peccata pristina non possint concupiscentiæ nostræ retrahere; sed perseverantes in omni opere bono, cum propheta Domino gratias referentes dicamus: Dirupisti vincula mea; tibi sacrificabo hostiam laudis.

ENARRATIO IN PSALMUM LXXXIII. Legitur ejus pars aliqua, nempe numeri 16, post exordium ex sermone CCLXXVI eductum, in Bibl. Mugel. cod. xv, fol. 22, ubi hoc solummodo annotandum occurrit, quod horum loco: Ecce habes misericordiam. Noluit tunc Deus, etc. habetur utrum melius, judicabit lector: Ecce habens misericordiam, noluit tunc Deus,. etc.

ENARRATIO IN PSALMUM. CXV. Legitur in cod. Cassin. CLXXVII, fol. n. 3, post hæc Proinde verissime dictum est: Omnis homo men. C dax, additur: In tantum enim non erunt mendaces, in quantum non erunt homines; quoniam dii erunt et filii Allissimi.

DE SERMONE DOMINI IN MONTE.

LIBER PRIMUS.

Pars ejus legitur, nempe a n. 2 ad n. 15, versus medium, in Bibl. Mugell., cod. xv, fol. 248 et 249. Edit. N. 2. Per prophetam dicitur, Justitia, etc. N. 7. Quoniam ipsorum miserebitur.

N. 10. Quibus nodis pèr carnalem consuetudinem ac peccata lencatur.

Ibid. Sexto gradu est cordis munditia.

Ibid. Postremo est seplima ipsa sapientia.

Ibid. Octava tanquam ad caput redit.

stitiam, quoniam ipsorum est ad caput redit.

Ibid. Itaque in prima et in octava nominatum est.

Ibid. Cum jam dicitur, Quis nos separabit?

N. 11. Ut dimittamus sicut nobis dimitti volu

Cod. Dicit Propheta,
Justitia, etc.

Id. Quia ipsorum mise-
rebitur Deus. Vide var.
Maur, et sic deinceps,
n. 12.

Id. Quibus nodis [cod. male modis] per carnalem consuetudinem, ac peccati laqueis teneatur.

Id. Sexto autem gradu est cordis munditia.

Id. Postrema est septima ipsa sapientia.

ld. Octava vero qua dicitur, Beati qui persecutionem patiuntur propter juregnum cœlorum, tanquam

Id. Itaque in prima et
in octava sententia nomi-
natum est.

Id. Cum jam quæritur,
Quis nos separabit?

Id. Ut dimittamus aliis
sicut nobis dimitti volu-
mus.

Ꭰ

Ibid. Tanquam purgato oculo quo cerni possit.

N, 12. Mitibus hæreditas data est.

Ibid. Quod invalidioribus exhibent.

Ibid. Pacificis Dei similitudo tanquam perfecte sapientibus formatisque,

etc.

Id. Tanquam purgato mentis oculo quo cerni possit.

Id. Mitibus hæreditas competit.

Id. Quod ipsi invalidioribus exhibent.

Id. Pacifici dicuntur filii Dei, ad similitudinem, tanquam perfecti sapientes, formati, ele.

id. Cum maledicere hoe sit quod malum dicere.

N. 56. Nolite cogitare de crastino.

N. 57. In illis autem diebus descenderunt ab Jerosolymis.

Ibid. Famem magnam futuram in universo mundo, quæ el facta est sub Claudio Cæsare. Discentium autem ut quisque abundabat, statuerunt unusquisque eorum in ministerium mittere presbyteris habitantibus in Judea fratribus, qui et miserunt per manum Barnabæ et Sauli.

ibid. Ut habeat unde tribuere cui opus est.

Ibid. Respicite volatilia cœli.

Cod. Non habere sollicitudinem in animam vestram.

Id. Et ad ista conquiren da detorqueatur intentio.

Id. Nec Salomon in om ni gloria sua sic coopertus

est.

Id. Ut habeat unde tribuat cui opus est. Vid. var. Maur.

Id. Respicite, inquit, volatilia coli.

IN JOANNIS EVANGELIUM.

TRACTATUS PRIMUS.

Ibid. Carnem tantum sumpsit.

N. 11. Cum sit homo ipse plenus peccato.

N. 12. Intendat modicum charitas vestra.

N. 14. Ut quia ille su· scepit a servo.

Ibid. Quis nostrum potest ex aliqua parte comparari Christo?

Ibid. Ne melior baptismus Joannis videretur.

N. 16. Si enim non noverat eum a quo volebat baptizari.

Ibid. Si jum baptizatum

Id. Sed quis innocens, B quasi porrodicium.

Ibid. Appellatum est

Id. Quis vestrum potest exaltari, aut ex aliqua parte comparari Christo?

Id. Ne major baptismus Joannis videretur.

Id. Si enim non noverat
eum a quo voluit bapti-
zari.

Id. Si jam baptizatum C
Dominum cognovit.

Id. Novit enim Domi-
nus qui sunt ejus, quos ad
vitam præordinavit æter- D
nam; novit, etc.

Id. Quare judicatus est?
Quia non credit. Vid. var.
Maur.

Id. Quomodo quidam
bonum opus fecerunt et ve-