B

Spiritus sanctus venit quando et unicuique cæterorum A et oculos septem, qui sunt septem spiritus Dei, missi
data est gratia secundum mensuram donationis
Christi (Ephes. 1v), secundum beneplacitum Spiritus
hujus dividentis singulis prout vult (I Cor. xii).
Verum quo more Jacob patriarcha filium Joseph
dilexit, et non contentus illum in sorte vel funiculo
distributionis fratribus suis coaquari: Do tibi, in-
quit, partem unam extra fratres tuos, quam tuli de
manu Amorrhæi in gladio, et arcu meo (Gen. XLVII),
sic istum discipulum Dominus Jesus cæteris arctius
diligens, et non contentus illum in hac parte gratiæ,
scilicet in spiritu intelligentiæ, cæteris coæqualem
esse apostolis, aperuit illi rursus secreta cœli, út
videret visiones admirabiles, quas et digessit in
fibro qui intitulatur Apocalypsis, in quo tot pene
sacramenta, quot verba sunt, scriberetque illud
altum et hominibus inenarrabile Verbi Dei, Dei in-
carnati mysterium. Diligebat enim eum in quo tamen
nec illud prætereundum, quia cum tali amoris pri-
vilegio diligeret eum, non tamen huic sed Petro
specialiter dixit: Tu es Petrus, et super hanc petram
adificabo Ecclesiam meam (Matth. xvi). Sc nimirum
Joseph plus cæteris filiis suis prædictus pater Jacob
dilexit, non tamen huic, sed Judæ benedictionem
regalem dedit: Non auferetur, inquiens, sceptrum
de Juda, donec veniat qui mittendus est (Gen. XLIX),
etc. Quare? Videlicet, quia in dandis benedictionibus
non suam, sed Dei voluntatem facere debuit, non
carnis affectum, 'sed Spiritus instinctum sequi,
dignum fuit. Hoc illi pene simile est. Siquidem
Dominus noster cum omnes discipulos, et præcipue
Petrum amore spiritus vel mentis diligeret, hunc
Joannem quodam cordis amore, velut homo homi-
nem diligens, non tamen cæteris in apostolatu præ-
ferre voluit, quippe qui in omnibus divinam volun-
latem attendens, quodam loco dicit: Quia descendi
de cœlo, non ut faciam voluntatem meam, sed volun-
Latem ejus qui misit me (Joan. vi). Igitur in ordine
vel dignitate apostolatus beatus ille Simon Bar-Jona,
cui primo non caro et sanguis, sed Pater qui in cœlis
revelavit, primatum gerere, et claves regni cœlorura
accipere meruit (Matth. xvi), hic autem discipulus
velut ille dilectus Joseph, partem non parvam extra
fratres suos consecutus est de thesauro patris de

in omnem terram. Et venit et accepit de dextera sedentis in throno librum (Apoc. v). Item post aliqua : Et vocem quam audivi de cœlo iterum loquentem mecum et dicentem: Vade, accipe librum apertum de manu angeli stantis supra mare et supra terram. Et abii ad angelum dicens ei, ut daret mihi librum. Et dixit mihi: Accipe, et devora illum. Et accepi librum de manu angeli, et devoravi eum, et erat in ore meo tanquam mel dulce, et cum devorassem eum, amaricatus est venter meus. Et dixit mihi: Oportet te iterum prophetare populis, et linguis, et regibus multis (Apoc. x). Et datus est mihi calamus virgæ (Apoc. x1), etc. Hoc est quod paulo ante dicebamus, quia quemadmodum partem unam extra fratres suos ille filius accrescens Joseph, ita extra condiscipulos suos dilectus iste discipulus, egregiam per revelationem intelligentiæ partem adeptus est. Quis est enim liber iste in dextera sedentis supra thronum, scriptus intus et foris, signatus sigillis septem, nisi idem qui in Isaia, et scienti litteras, et nescienti irresera bilis est, cujus tamen etiam illic ita prædicatur apertio, in die illa audient surdi verba libri? (Isa. XXIX.) Liber iste sancta Scriptura est, liber scriptus intus et foris, quippe cujus unitas concors vetus testamentum, quasi exterius, et novum continet interius, liber signatus septem sigillis id est vel omni latens mysteriorum plenitudine textus, vel Spiritus septiformis dispositione conscriptus. Hujus libri signacula verus Agnus Dei Christus 662 habens cornua septem et oculos septem, id est septiformem Spiritum propter eminentiam potestatis cornibus, propter illuminationem gratiæ, oculis comparatum, Agnus tanquam occisus, id est qui occisus quidem fuit, sed nunc est vivus, tunc apparuit quando resurgens a mortuis, et apparens discipulis suis, sicut jam diximus supra, aperuit illis sensum, ut intelligerent Scripturas (Luc. xxn); amplius autem quando ascenso cœlo dedit dona hominibus, dedit Spiritum sanctum intellectus intus linguis igneis, foris rutilantibus. Ibi nimirum Joannes iste partem suam inter fratres suos accepit; libri enim aperti sacramento revelata facie tam ipse quam et cæteri intellexerunt apostoli. Et in primo quidem

C

Spiritu intellectus, qui vere jucunditatem et exsul- D sigillo decus Ecclesiæ primitivæ per equum album,
tationem super eum thesaurizavit. Ad hanc partem
accedens, quid viderit non præterivimus, maxime
enim ad istam spectat, de qua nunc agimus, gratiam
intellectus.

CAPUT XI.

De libro quem vidit in dextra sedentis super thronum,
quod ubi Agnus illum aperuit, ibi partem suam is e
acceperit, et quid ei fuerit accipere librum de manu
angeli, et devorare illum, accipere sibi datum ca-
lamum ei metiri templum.

Vidi, inquit, in dextera sedentis super thronum li-
brum scriptum intus et foris, signatum sigillis septem.
Et post pauca: Et vidi, et ecce in medio throni, et
quatuor animalium, et in medio seniorum Agnum
staniem tanquam occisum, habentem cornua septem,

in sequentibus tribus equis, rufo, nigro, et pallido, triforme contra eam bellum paganorum, falsorum fratrum, et hæreticorum. In quinto gloriam sub hoc bello coronatorum subtus altare Dei clamantium. In sexto, mala illa quæ tempore Antichristi ventura sunt. In septimo, et per illud quod factum est, quasi media hora silentium, æternæ quietis intellexerunt initium, quæ omnia plenius a doctoribus nostris explanata sunt. Omnes omnino Scripturas in Christo impleri intellexerunt, et hæc communis fuit sors omnium apostolorum, omnium enim veritatem docuit illos ille Spiritus veritatis, non modo de præterito, sed et annuntiavit eis quæ ventura sunt. Extra illos fratres suos, ut adhuc acciperet parlem

口

B

unam, partem magnam, sic dictum est ei: Vade et A radius ex evangelico ejus ore non perlodiat atque accipe librum apertum de manu angeli, datusque est illi calamus similis virgæ, cum hoc dicto: Surge et metire templum Dei: Et in accipiendo librum dictum est ei: Oportet te iterum prophetare populis et gentibus et linguis et regibus multis (Apoc. x), et in accipiendo calamum dictum est illi: Surge et melire templum Dei, hoc vel illud, ut jam dictum est, ita et fecit. Postmodum quippe de exsilio revocatus, el una voce rursum Evangelium prædicavit et calamo scripsit, metiendo templum Dei et altare, et adorantes in eo, quia videlicet in verbo Evangelii, corda singulorum, qui per fidem sunt templum Dei, in quibus Christus ipse per eamdem fidem inhabitans, alta e est, quasi metiendo determinantur. Ibi enim quantum singuli proficiant, quantumque regule diving concordent, inveniunt. Et notandum quod non nisi præmonitus voce loquentis secum, et dicentis: Vade et accipe librum apertum de manu angeli, non nisi vadens ad angelum, et postulans ut daret sibi librum, accepitet devoravit eumdem librum, dulcem tanquam mel in ore suo, amarum autem in ventre sno. Sic enim futurum erat, et sic factum est, ut loquentes cum eo multis precibus rogaret Ecclesia, quatenus ad recuperandam Evangelii veritatem, et viva voce consurgeret, et calamo inserviret. Misso namque illo in exsilium a Domitiano, qui secundus post Neronem Christianorum persecutor exstitit, irruperant in Ecclesiam hæretici, quasi in destituta pastore ovilia lupi. Martion Cherintus, et Hebion, cæterique Antichristi, qui Christum ante Mariam negantes, simplicitatem evangelicæ fidei perversa maculavere doctrina. Et inde compulsus ab omnibus pene tunc Asiæ episcopis, et indicto omnibus jejunio, Dominum precatus, ac sancti Spiritus gratia inebriatus, Evangelium suum scripsit, quo omnes hæ reticorum tenebras patefactæ subito veritatis luce dispulit. Quod compulsus est ab omnibus pene tunc episcopis Aṣiæ, hoc nimirum erat vocem de cœlo, id est de Ecclesia Dei, audire loquentem secum, et dicentem Vade et accipe librum. Quod itidem jejunium omnibus indixit, et precatus est Dominum hoc erat dicere ad angelum: Da mihi librum, sive da mihi calamum,

diverberet? Totus in Deo, totus in Verbo Dei sermo ejus est, unde et de ore ejus tota Christianæ fidei schola pendet, ut quidquid dum garrula hæresis infesta est, quærere oportet ipse consultus matura reverentiæ magister enuntiet, litemque dissolvat. Unde quia nobis altissima vidit, et in sole divinitatis oculum fixit, recte animadversum est, eum tam apud Ezechielis visionem quam et apud suam ipsius Apocalypsim per aquilam volantem significari (Ezech. 1). Etenim ubi librum supradictum aperiri vidit, aperiente Agno Dei, ibidem paulo ante dicit : Et in circuitu sedis, quatuor animalia plena oculis ante el retro. Et animal primum simile vitulo (Apoc. Iv), etc. Ultimum semetipsum, designavit, dicendo: Et quartum animal simile aquila volanti (ibid.), quia videlicet novissimus suum hic Evangelium scripsit. Quamvis amplius placeat unum eumdemque Christum Dei Filium per hæc quatuor animalia significari, quippe qui et homo natus est, et velut vitulus sacrificatus est, et ut leo surrexit, et tanquam aquila super astra volavit, nihilominus tamen et hic aquila recte dicitur, qui divinitatem illam, qua in cœlum homo Christus ascendere potuit, irreverberatis oculis. altius contemplari meruit. Scriptum est enim Ubicunque fuerit corpus, illuc congregabuntur et aquila (Matth. XXIV). Si ergo illos dixit aquilas qui illuc assumuntur, ubi divinitatis claritatem facie ad faciem, et sicut est, mereantur videre, quanto C magis iste recte aquila dicitur, qui adhuc in carne situs, potuit in illum solem apertos oculos figere. CAPUT XIII.

CAPUT XII.

Quam utiliter nobis vel omni Ecclesiæ Christi calamum accepit, id est gratiam scribendi mysteria Christi, unde et merito tam in visione Ezechielis quam in sua Apocalypsi debuit per aquilam volantem signari.

Accepit librum, sumpsit calamum, et intellectuali oculo sic librum et legendo devoravit, et devorando Jegit, ut secretam æterni principii naturam, divinam Verbi sempiterni substantiam, præ cunctis mortalibus altius degustaret, sic calamum duxit scribendo, el per Scripturam refundendo quod devoraverat, ut audaces omnium hæreticorum oculos eodem caJamo confoderet. Quis enim hæreticus, aut quæ unquam fuit hæretici vesaniæ species, cujus oculum nequam, corpusque totum tenebrosum, veritatis

De eo quod dictum est ei: Et faciet amaricari ventrem tuum, sed in ore tuo erit dulce tanouam mel.

Et faciet, inquit, amaricart ventrem tuum: sed in ore tuo erit dulce tanquam me (Apoc. x ). Et est seusus: Cum perceperis, oblectaberis divini dulcedine eloquii, sed amaritudinem sentiens, cum prædicare et operari cœperis quod intellexeris. Quare? Quia videlicet non omnes homines oblectat Verbum Dei cum sit naturaliter dulce, quia non solummodo de gaudiis cœlorum agit, sed et de flammis gehennæ. Unde et Ezechiel de hoc eodem libro dicit, quod Dhic Joannes tacuit, quia scriptæ erant in eo lamentaliones, el carmen, et væ (Ezech. 11). Cuncta enim series Veteris et Novi Testamenti pœnitentiam 663 pro peccatis agendam, quod est lamentari, regnum cœleste quærendum, ubi est carmen, et Cletus infernalis, ubi est væ, præmonet esse fugiendos. Verum homines voluptatum amatores, propter Scripturam lamentationum et væ totum librum oderunt, et idcirco ventrem illius, qui illum devoravit, amaricari faciunt. Neque enim hoc soli Joanni die ctum est, vel de solo Joanne sentiendum est, quod post dulcedinem tanquam mellis in ore, venter illius amaricatus fuerit. Nimirum quicunque de manu angeli hujus, Angeli magui consilii librum hunc accepit, et saltem unam ex eo devorans pagellam, mag

Hifestam per vocem predicationis ructum fecit, vix A (Matth. 1), et deinde natum mox regem Judæorum

aut nunquam effugere potuit, quin pateretur quid-
piam de occursu, seu rufi, seu nigri, seu pallentis
cqui. Quod ut apertius dictum sit, vix quisquam
aliquando imo nunquam de superno munere verum
Scripturæ sanctæ intellectum accipiens, secundum
eumdem veritatis intellectum, contra vanitates et
insanias falsas declamavit, qui non aut aperta per-
secutione inimicorum Dei, aut intestina detractione
falsorum fratruin, qui nomine tenus sunt Christiani,
aut hæreticorum impugnatione, qui exierunt ex no-
bis, sed non erant ex nobis (I Joan. 11), quidpiam pa.
tiatur amaritudinis. Maxime autem inter suos ejus-
modi molestiam patitur quisquis librum istum de-
voravit. Non enim mentitur qui dixit: Amen, amen
dico vobis, quia nemo propheta acceptus est in patria B
sua (Luc. 1v). Econtra qui spiritum hujus mundi,
accepit, quemcunque philosophia hujus mundi, vel
Lenuiter imbuit, ille diem festum ascendit, quia
tempus ejus semper paratum est, et ille quasi ma-
tutinis insistit cantilenis, ut mane comedat, et inter
mane comedentes memoria sui sit. De talium sa-
pientia dicitur in Isaia sub specie meretricis: Sume
citharam, circui civitatem meretrix oblivioni tradita.
Bene cane, frequenta canticum ut memoria tui sit
(Isa. xx) Exilem valde mercedem cum impro-
perio meritrici taxavit dicendo, ut memoria tui sit.
Nam idcirco meretrix, idcirco oblivioni tradita est,
quia canit, non ut Dei, sed ut sui memoria sit. Ex
hujus quidem cantilena nunc interim, et in ore suo,
et in ventre suo dulcis est, tanquam mel, favus enim
distillans labia meretricis, sed postmodum in fel
aspidum convertetur ei. Libri autem sæpe dicti
intelligentia nunc quidem cum sit in ore dulcis, tan-
quam mel prospe gaudii sempiterni, etiam si per-
sécutionis amaritudo desit, pro re tamen præsentis
exsilii ventrem amaricari facit. Unde et dicit: Ven-
Irem meum doleo, ventrem meum doleo (Jer. iv). Item:
Secretum meum mihi, secretum meum mihi. Væ mihi.
(Isa. XXIV).

CAPUT XIV.

De Matthæo publicano, quomodo ipse cibalus pane vita et intellectus, magnum usque hodie Christo facial convivium in domo sua.

C

a Magis adorari describit, totumque textum suæ narrationis regalibus gestis ac regiis contexens parabolis, sic tandem finit, ut dicat apud eum rex iste jam coronatus resurrectionis gloria: Data est mihi omnis potestas in cœlo et in terra (Matth. xxvII). Totam seriem conscriptionis ejus si rite perpendis, spirare cognosces mysteria regni Dei. Nec mirum, publicanus quippe fuerat de publico regni peccati servitio, ad libertatem regni Dei, regni justitiæ vocatum se esse meminerat. Bene ergo, ut non ingratus magno libertatis suæ regi regni ejus legibus inservivit, intendens regnum ejus, quod a carnalibus Judæis carnaliter exspectabatur ostendere quale sit. Hoc animadvertens Pater Augustinus, Marcum quidem tam in prophetica quam in evangelica quatuor animalium visione per faciem hominis, hunc autem, scilicet Matthæum, per faciem leonis intelligi mavult. Nam de Luca, quod per faciem vituli, et de Joanne, quod per faciem aquila volantis significetur apud omnes doctores, una et indivisa sententia est, de istis quadrigis nostri Aminadab (Cant, vi), quod interpretatur populi mei spontaneus, propter quas nescientem Synagogam conturbavit anima sua plura longe superius, scilicet in propheta Ezechiele diximus. Proinde jam nunc ad reliqua proficiscamur. CAPUT XV.

De Jacobo fratre Domini, quod et ipse in isto intelligentiæ Spiritu calamum tinxerit.

Jacobus frater Domini, qui et ab hominibus propter eminentem sanctitatem appellatus est justus, ipse quoque calamum tinxit in isto intelligentiæ Spiritu. Scripsit enim illam quæ Canonicarum septem Epistolarum prima est. Dixit de hoc Jacobo Paulus apostolus : Jacobus et Cephas et Joannes, qui videbantur columnæ esse, dextras dederunt mihi, et Barnaba societatis, ut nos in gentes, illi autem in circumcisionem (Gal. 11), qua in circumcisionem ordinatus erat Apostolus, curavit eos qui ex circumcisione erant, sicut præsentes colloquendo docere, sic et absentes per Epistolam consolari, instruere, increpare et corrigere. Et dispersis quidem,, qui persecutionem passi sunt propter justitiam, quæ occiso a Judæis Stephano, magna facta est in Ec

PostJoannem scribendi quidem ordine, sed non D clesia, quæ erat Hierosolymis, Epistolam scripsit,

etiam evangelicæ Scripturæ prior qualitate, Matthæus publicanus, et ipse vitæ atque intellectus pane cibatur, et eodem intellectu magnum in domo sua Domino Jesu facit convivium, magna vere secundum nomen suum gratia donatus (Matth. 1x). Hujusce convivji divinitus provisum fuit illud præsagium, quod sicut manifestius ait Lucas, vocatus. cum sederet ad teloneum, et sequens Dominum, fecit ei convivium magnum in domo sua (Luc. v). Convivium ergo fecit ei, et magnum nimirum, quasi convivium regis. Nam sicut alias jam plenius diximus, apud istum evangelistam rex genere et actibus Christus ostenditur, cum jam a principio vel initio suo dicit: Liber generationis Jesu Christi filii David

sed non solum his, verum etiam illis, qui præcepta fidei Christi necdum operibus adimplere curabant, nec non et eis, qui etiam fidei exsortes durabant, qui et ipsam in credentibus quantum valuere persequi ac perturbare certabant. Ergo in hoc non parum laudabiliter adimpletum est, quod de isto Spiritu Veritas dixit, quia cum venerit ille, arguet mundum de peccato, et de justitia et de judicio. De peccato quidem, quia non crediderunt in me (Joan. x), etc. Nam magis de vicino videlicet cum esset Hierosolymorum pontifex iste non tantum verbo, sed et scripto illos de peccato suo redarguit divites, quorum ex adipe prodiit iniquitas eorum, ut occiderent Dominum dum dicit: Agite nunc, divites

clis millibus suis, facere judicium contra omnes, arguere omnes impios (Jud. xiv), de apocryphorum libro scriptum est. Proinde primis quidem temporibus a plerisque hæc Epistola rejiciebatur, sed auctoritate jam vetustate et usu meruit inter sanctas Scripturas computari, maxime, quia tale testimonium de apocryphis Judas sumpsit, quod non apocryphum aut dubium, sed vera luce et lucida esset veritate perspicuum. Quis enim fidelium nesciat aut dubitet venturum esse Dominum in sanctis millibus suis, facere judicium contra omnes, et arguere omnes impios de omnibus operibus impietatis eorum, quibus impie egerunt et de omnibus duris verbis, quæ locuti sunt contra eum omnes impii? (Jud. xv). Porro

plorate, ululantes in miseriis quæ advenient vobis. A ab Adam Enoch, dicens : Ecce venit Dominus in san Thesaurizastis vobis iram in novissimis diebus. Epulali estis super terram, et in luxuriis enutristis corda vestra. In die occisionis adduxistis, occidistis justum et non restitit vobis (Jac. v). Deinde rursus ad eos convertitur, qui talium improbitate fuerant 664 oppressi, cohortans eos ad patientiam: Patientes igitur estote, inquit, fratres, usque ad adventum Domini (ibid.), etc. Nec vero illud prætermittendum quod opportune satis, de fide et operibus disputat, dicens: Quoniam fides sine operibus mortua est (Jac. H), sive otiosa est. Nam quoniam Paulus apostolus prædicans justificari hominem per fidem sine operibus (Rom. 1v), non bene intellectus est ab eis, qui sic dictum acceperunt, ut putarent si semel in Christum credidissent, etiam si male operarentur et faci- B quod ait: Dum Michael archangelus cum diabolo

norose, flagitioseque viverent, salvos esse per fidem, eundem sensum illius quomodo sit intelligendus, exposuit, ideoque Abrahæ magis exemplo usus est vacuam esse filem, si non bene operaretur, quoniam Abrahæ exemplo etiam Paulus apostolus usus est, ut probaret justificari hominem sine operibus. Cum enim bona opera commemorat Abrahæ, quæ ejus fidem comitata sunt, satis ostendit apostolum PauIm non ita per Abraham docere justificari hominem per fidem sine operibus, ut si quis crediderit, non ad eum pertineat bene operari, sed ad hoc potius, ut nemo arbitretur meritis priorum bonorum opcrum se pervenisse ad donum justificationis, quæ est in fide.

CAPUT XVI.

disputans, altercaretur de Moysi corpore, non est ausus judicium inferre blasphemiæ, si assumptum videri potest, quomodo et illud ab Apostolo, ubi Corinthios a fide resurrectionis abductos, sua ipsorum sententia, quamvis inepta convincere studens, ita dicit Alioquin quid facient qui baptizantur pro mortuis, si omnino mortui non resurgunt ? Ut quid et baptizantur pro illis? (I Cor. xv.) Neque enim, quia tali contra illos argumento usus est, consequens est Apostolum approbare, ut pro mortuis vivi baptizarentur, sed ut coram oculis ipsorum inconsideratam levitatem constitueret, qua semetipsos omni vento doctrinæ circumferri nesciebant, factum assumpsit, quo suamet ipsi verba impugnabant, dum resurC rectionem mortuorum non esse dicentes, vivos pro mortuis baptizabant. Nimirum ita etiam non quia dixit hic, dum Michael archangelus, cum diabolo disputans, altercaretur, etc., consequens est cum approbasse opinionem, quæ de Scripturis non haberet auctoritatem, sed ex suomet ore illos voluisse concludere quod contra quempiam, maxime autem contra Deum non deberent blasphemiam sive indisciplinatam effundere offensionem. Si enim ut ipsi tenebant Michael archangelus, diabolo sibi adversanti, blasphemiam dicere noluit, sed modesto sermone illum coercuit, multo magis hominibus omnis blasphemia cavenda est, et maxime, ut dictum est, ne verbo indisciplinate majestatem Creatoris offendant.

De Juda fratre Jacobi, quod ipse magnam intelligentiæ facultatem brevi calame comprehendit. Judas apostolus frater Jacobi, quem in Evangelio Matthaeus et Marcus Taddæum appellant, scribit contra eosdem fidei corruptores, quos et Petrus et Joannes in suis damnat Epistolis. Iste quoque brevi calamo, sed multam intellectus facultatem comprehendit, verbi gratia cum dicit: Væ illis qui in via Cain ambulaverunt, et errore Balaam mercede effusi sunt, et in contradictione Chore perierunt (Judæ 11). Hæc enim cum dicit, breviter quidem, sed lucide, Cain exemplum asserit fuisse omnium, qui propter invidiam meliorum nomen sibi doctorum quo honorificentur, assumunt. Balaam vero illorum, qui pro D amore terrestrium commodorum, veritatem quam ipsi norunt, impugnant. Chore autem, qui vivus ad inferna descendit, eorum quicunque appetitu indebiti primatus, se ab unitate sanctæ Ecclesiæ secernunt, scientesque et prævidentes quantum mali gerant, ad scelerum tamen tartara descendunt. Sed habet hæc eadem Epistola incerta, et de apocryphis sumpta testimonia. Etenim quod ait: Dum Michael archangelus cum diabolo disputans, altercaretur de Moysi corpore, non est ausus judicium inferre bla. sphemiæ, sed dixis: Imperet tibi Dominus (Jud. 1x), quando, inquam, de Moysi corpore contentionem cum diabolo Michael habuerit, incertum habemus. tem, quod ait: Prophetavit autem de his septimus

CAPUT XVII.

De Paulo apostolo, quomodo vel qua intentione gradum suum defendit, videlicet, quod quamvis non fuerit illic, nihilominus tamen apostolicam intelligentiæ gratiam acceperit.

Paulus vas electionis, magnus et inclytus, veritatis causidiens, nomen sibi et locum in hoc ordine sive officio magno certamine vindicat, stans atque perorans jugiter in omni auditorio, in omui Ecclesia, in omni cœli et terræ prætorio, verbi gratia, cum dicit ad Corinthios: Utinam sustineretis modicum quid insipientiæ meæ, sed et supportate me, et subinde: Nam si is qui venit, alium Christum prædicat, quem non prædicavimus, aut alium Christum accipi

DE S. SPIRITU LIB. IV. tis, aut aliud Evangelium quod non recepistis, recte A Cor. 1x). Et his similia. Alias autem de propria conpateremini. Existimo enim me nihil minus fecisse a magnis apostolis (11 Cor. x1). Et post vehementissimum acerrimæ orationis cursumj, tandem decentissime, quasi respirans factus sum, inquit, insipiens, subauditur merita mea narrando, vos me coegistis. Ego enim debui a vobis commendari. Nihil enim minus feci ab his qui sunt supra modum apostoli, tametsi nihil sum. Signa vero apostolatus mei facta sunt super vos in omni patientia, signis, prodigiis, et virtutibus. Quid est enim, quod minus habuistis præ cæteris Ecclesiis? (II Cor. xII.) Item ad Galatas : Paulus apostolus non ab hóminibus neque per hominem, sed per Jesum Christum et Deum Patrem, qui susci luvit eum a mortuis. Et subinde : Notum enim vobis fucio, fratres, Evangelium quod evangelizatum est a mre, quia non est secundum hominem, neque enim ego ab homine accepi illud neque didici, sed per revelationem Jesu Christi (Gal. 1). Hoc modo ingressus toto suæ conversionis atque processionis ordine validissime confirmat, et quod non ab homine, neque per hominem Evangelium acceperit, et quod priores apostoli nihil illi ad correctionem sive supplementum ejusdemn Evangelii conferre potuerunt. Mihi enim, qui videbantur esse aliquid, nihil contulerunt (Gal. 11). Et 665 subinde: Cum autem venisset Cephas Antiochiam, in faciem ei restiti, quoniam reprehensibilis erat (ibid.), etc. Ita cum multis litterarum suarum locis, tum vero in titulis sive præscriptionibus apostolatum suum defendit, ita ut Epistolarum suarum c fere nulla sit, cujus in capite non splendeat auctoritas apostolici nominis, præter illam quam ad Ilebræos, quorum apostolus non erat, scripsit. Non ita in cæterorum apostolorum litteris. Nam, præter apostolum Petrum, nullus saltem in capite mentionem fecit hujus nominis. Cur hoc? videlicet quia cæteri omnes, ita erant apostoli ut defensione non egerent apostolatus sui, quippe qui ab ipso Domino inter homines commorante vocati, et singuli per nomina sua designati fuerant apostoli, et super quos Spiritus sanctus in die Pentecostes venit, a quibus, vel per quos initium fuerat evangelicæ prædicationis, Paulus illic non erat, non in illo cœnaculo, quando Spiritus sanctus venit, sed in Synagoga Satanæ erat; quippe qui et persecutus est hujus via D vinitatis revelatione sine mora didicerunt veritatis. quascunque potuit personas. Hoc scientes æmuli et evangelicæ veritatis corruptores pseudoapostoli, auctoritati ejus et ad subversionem fundamenti bene positi, sapienti architecto detrahebant, dicentes: Non est apostolus, non vidit Dominum, non est audiendus. Hæc dicendo, plurimos eorum quos converterat illi subvertebant. Non suæ famæ diminutionem, sed credentium Paulus dolebat subversionem. Idcirco nonnunquam, quasi stomachatur, et legitima defensione utens: Non sum, inquit, liber? non sum apostolus? Nonne Jesum Dominum nostrum vidi? Nonne, opus meum vos estis in Domino? Et si aliis non sum apostolus, sed tamen vobis sum. Nam signaculum apostolatus mei, vos estis in Domino (I

scientia satis humiliter confitetur quod ab æmulo detrahente ventilatum suscipere non dignatur. Ait enim Novissime autem omnium tanquam abortivo visus est et mihi : Ego enim sum minimus apostolorum, qui non sum dignus vocari apostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei. Gratia autem Dei sum id quod sum, el gratia Dei in me vacua non fuit, sed abundantius omnibus illis laboravi. Non autem ego, sed gratia Dei mecum (1 Cor. xv). Item : Qui prius fui blasphemus, inquit, et persecutor el contumeliosus, sed misericordium consecutus sum quia ignorans feci in incredulitate. Superabundavit autem gratia Domini nostri cum fide et dilectione quæ est in Christo Jesu, Et continuo: Fidelis sermo, et omni acceptione diP gnus, quia Jesus Christus venit in hunc mundum peccatores salvos facere, quorum primus ego sum. Sed ideo misericordiam consecutus sum, ut in me primo ostenderet Jesus Christus omnem patientiam, ad confirmationem eorum qui credituri sunt in vitam æternam (I Tim. 1). His ita se habentibus, de veritate apostolatus ejus, quo et pro dignitate gratia Dei donatum se profitetur et pro indignitate cjus quæ præcesserat incredulitatis immeritum se confitetur. Omnium horum quæ dicta sunt, maximum vel præcipuum illud esse arbitremur, quod de hoc eodem apostolatu ad Galatas loquitur Paulus apostolus: Non ab hominibus neque per hominem. Et subinde⚫ Notum enim vobis facio fratres, Evangelium quod evangelizatum est a me, quoniam non est secundur hominem, neque enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Jesu Christi (Gal. 1).

CAPUT XVIII.

Quod iste quidem non fuerit sine litteris. Nam in littera legis eruditus fuerat ad pedes Gamalielis, sed spiritualem sensum legis, vel Evangelium Chrissi, non ab homine, › neque per hominem acceperit, sed per revelationem Jesu Christi. ›

Hoc enim est quod in apostolis primis hominibus. idiotis et sine litteris miramur, quod in isto Spiritu sancto, Spiritu intellectus prædicamus. Itemque in Moyse et in prophetis ad laudem ejusdem Spiritus veneramur, quia quam ab hominibus, vel per hominem non didicerant, aut discere poterant, solius di

notitiam. Hic tamen non homo idiota, aut sine litteris fuerat, sed quemadmodum ait ipse: Vir Judæus, natus a Tharso Cilicia, nutritus in illa Hierosolymorum civitate, secus pedes Gamalielis, eruditus. juxta veritatem paternæ legis, æmulator legis, sicut et vos omnes, inquit estis hodie (Act. xx11). Erge nonnihil intererat quia videlicet illi homines idiotæ et sine litteris, hic autem ad pedes Gamalielis, homi nis sapientis et litterati, juxta veritatem paternæ iegis, eruditus fuerat. Sed quam juxta veritatem på~ ternæ legis secus pedes illius hominis erudiri potuerat? Nimirum juxta Veteris Testamenti, juxta. veritatem non Spriritus vivificantis, sed litteræ occidentis, verbi gratia: Erudiri potuerat scriptum