hinc fit vt inter caufas internas primatem locum obtineant impuri tas cholerica, & plethora, tam ad vafa quàm ad vires; in priore enim plethorâ fpatij defectu motus fanguinis fiftitur, vnde eius corruptela: in pofteriore verò cum vniuerfus fanguis à natura gubernari nequeat, pars derelicta computrefcit: Nam fanguis calidus & humidus ftatim putret, ni multis perfundatur spiritibus, qui ignei funt ideóque putredinis αλεξητήρες ; fi igitur fpiritus pauciores fint quàm vt redundantem fanguinis massam animent, huius portionem fpiritibus non illuftratam breui putrefcere extra dubium est.

Caufæ procatarcticæ numerantur triplices, aër, alimenta, contagium. Vt à contage incipiamus, febres maligna crebrius contactu,

fed nonnunquàm quoque fomite, ac interdum etiam ad diftans fparfo volatili fpermate, peftis inftar volgantur, procliuiorque eft inter confanguineos contagio, ob corporum fimilitudinem per quam patiens agenti parum refiftit. Improbi cibi funt quafi illices eiufmodi febrium,vt panis è milio, panico,zeâ, fimilibufque frumentaceis confectus, atque etiam è tritico cœlefte malum paffo, rubiginem, nempe aut carbunculationem: Carnes morticina,crudiores, recenter mactatæ, aut vetuftate ac fitu marcida; quamobrem in caftris ac per annona caritatem febres ferpunt mali moris : fructus omnes corruptela obnoxij vt horarij, potiffimum fi immaturi fuerint: aquæ lacuftris, ftatariæ ac putidæ potus; imò ab aqua quàm à

1. pro- cibis magis ægrotamus ex Ariftotele, quod non modò in potu; fed & in cibis atque obsoniis ea vta

bl. 14.

mur.

Sed quia affectus communiffia mus caufam poftulat communiffimam, aër profectò cuius vsurâ nemo carere poteft, & qui rectà ac fubitò ad cordis finus infpiratu permeat, necnon quoque à priuatis partibus indefinenter perfpirando allicitur, ius poffidet fingu lare in febres malignas, eafque quatuor modis promouet.

Primo propter intemperaturam, dum ventorum Meridionalium quorum feralis eft hoftilitas, tenetur dominatu. Peftilens fiquidem aëris ftatus,quem defcribit Hippo3. crates lib. 3. Epidem. erat Auftrinus, pluuiofus, obfcurus, mollis, filens à ventis, pancique Etefia difiunctim fpi

rauére

rauére. Et quandoquidem Austra lis tempeftas duplex eft, vna que paucas vel nullas demittit pluuias, altera quæ largo imbre depluit; illa eft magis πνιγνώδης, hæc minorem noxam nocet, quod & aëris & terrarum, aquarumque paluftrium inquinamenta à pluuiis compef cantur atque abftergantur. Notandum autem quamuis ex decreto Hippocratis: Siccitates in vniuerfum imbribus falubriores fint, minuf- 15. que mortifere, coelum tamen fumme fudum febrium male morata rum fœcundum effe. Narrat Li- lib. 1: uius Romæ peftem olim obortam: dec. 4i Quod eo anno ficcitate plurimùm laboratum fuerit,neque cœleftes modò aquæ parce defcenderint; fed terra quoque ingenito humore egens, vix ad perennes amnes fuffecerit. Ratio eft quod fqualloribus nimiis humores &

C

3. aph

3. ÆÆneid.

valde incraffati plurimas obftru &tiones ingenerent, & retorridi malignam prauitatem de facili concipiant, vt videre eft in Elephantiafi; item in Cancro cui duplex infidet venenum, vnum putrefactiuum abominando fotore plus fatis fefe promens, alterum corrofiuum partium astantium po pulatione notiffimum. Vt taceamus ab extremâ ariditate fruges vredine ac tabo affici, debitamque præpediri maturitatem,

----tum fteriles exurere Sirius

agros,

Arebant terre, & victum feges ægra negabat.

Secundo inimicatur aër, fi difpariles forbeat terrarum afpirationes: Eft enim aër quafi vniuerfi area, per quam velut per cribrum aliorum corporum virtutes & vitia