ptione infirmet actionem ex mutuo filiofam. dato,non tamen omninotollit naturalem obligationem, (4) proindeque debitum ex mu tuo folutum repeti non poteft. (b)

a) d,l.quia naturalis 10. ff.ad Senat. Maced. (b) d.l.qui except.40.ff. de condict, indeb.

XXXVII

Naturalis ciuilis obligatio dicitur, fi ad eam efficax eft actionem, quæ exceptione perpetua remoueri non potest.

5.1. Inftit. de obligat. l. creditores 10, ibi, vel Iure ciuili fine vlla exceptionis perpetuaremotione; l. creditor ss.l.debitor zo8.ff.de verb.fig.

XXXVIII.

Hactenus de Iure,cuius authoritate obligatio fubnixa eft:fequi. tur modus conftituenda obligationis, vt eft tum fola conditio perfonarum, quarum vna alteri obligatur : tum negotium aliquod exter

num.

Donell.lib.12.comment.cap.4.pag.15.verf.principalis obligatio.

XX XIX.

Sola conditio perfonarum obligationem conftituit inter parentes & liberos,item inter patronos & libertos, parens enim filiabus fuis, quas in poteftate habet, etiam Iure ciuili dotem dare tenetur. (4) Tenetur item eodem Iure parens liberis fuis egentibus vtriufq; fexus, etfi eos in poteftate non habeat pro modo facultatum fuarum præftarealimenta,cæteraq; liberorum onera, & mater ad hoc obligata eft, quamuis liberos fuos vulgò conceperit. (b)

a) L.capite 19. ff. de rit. nupt.l.vlt. verfic. neq, enim C. de dotis promiß. (b)tot.l.fiquis à liberis s.ff.de cognof.&alend.lib.et l.vlt.C.de bon.qua lib. XL.

Tenentur quoq; vice mutua liberi parentibus fuis egentibus alimenta præftare, (a) vt & patronis fuis eorumq; liberis ipfi liberti: fed his illi non item. (b)

a) d.l.fi quis à liberis 5, in princ.& §.1.ff.d.tit.& d.l.vlt.§.ipfum autem C.de bonis,qua libe. (b) d.l.fi quis à liberis 5.5.folent iudices & §§.feqq. &l.feq.ff.de agnofc.&alend.lib.

XLI.

Negotium externum,quo conftituitur obligatio, eft tum polli

citatio, (a) & pactum, (6) tum contractus,& quafi contractus:tum deniq; maleficium,& quafi maleficium._(c)

a) tot.tit.ff.de pollicitat. (b) tot.tit.f.& C. de pact. §.fequens diuifio Inftit. de obligat. (c) 1, 1. in princ.l.4.& feq.ff.de obligat.& action.

XLII

Pollicitatio eft folius offerentis promiffum,eftque duplex: pollicitatio Iurisgentium,& legitima.

1.3.in princ.l.8.ibi,quod fpontè obtulit ff.de pollicitat.

XLIII.

Pollicitatio Iurisgentium eft, quæ legis confirmatione deftituta, nullam ciuilem obligationem parit : qualis eft omnis pollicitatio haud fingulariter lege confirmata.

5. ex nuda pollicitat, tit. 12. de Iure fifci & pop. lib.s.fentent. Paulil.vlt. ff.deteftam. tranfit tamen aliquando pollicitatio in pactum, vt in l. detale pradium ff.de fundo dotali,vel in contractum,vt in l.vlt.ff.de obligat.

XLIIII.

Legitima pollicitatio eft, quæ lege aliqua confirmata, efficacem obligationem, (4) etiam in hæredes (6) promifforis parit, fiue ma fculus,fiue fœmina (c) fit, qui quæue promifit. Eftque votum, (d) vel in fpecie pollicitatio.

a) argum.l.6.ff.de pact. (b) l.z.in fin.l.6. in princ. l. 9. l. 10. l. pen. &vlt.ff.de pollicitat.l.fi quis 15.C.de S.S.Ecclef. (c) d.l.6.§.2 ff.tit. (d) d.l z.ff.d.tit.

XLV.

Votum eft pollicitatio à patrefam. vel eius autoritate filiofam. aut feruo, (4) Deo (6) facta, apud Epifcopum competentem infinuata. (c)

a) d.l.2.5.1.ff.de pollicitat. (b) Cuiacius in paratit.ff. d. tit. Alciatus in l fi calumnietur 33.§.1.ff.de verb.fignif. (c) l.fi quis donauerit 15. C.de S.S.Ecclef.

XLVI.

Veluti fi quis rem mobilem,vel immobilem, vel fe mouentem, antius quoddam perfona Martyris, Prophetæ, aut Angeli, tanquam

ipfi

ipfi poftea oratorium ædificaturus,polliceatur. Et ex hac pollicitatione promiffor fi detrectet, quod pollicitus eft, præftare condictione ex lege conueniri potest.

d. l.fi quis donauerit 15. C. de S.S. Ecclef. iuncta, l. vnica ff. de condi. ex lege.

XLVII.

Pollicitatio legitima ita in fpecie dicta eft, quæ alij, quàm Deo fit; puta tum Xenodochio, Nofocomio, vel Ptochio; tum Reipublicæ,veluti ciuitati: Item pollicitatio,quæ fit remunerandi officij causa. vtfi falarium fiue honorem quis alij ob præftandum officium polliceatur; tum etiam ea, quæ fponfis nomine dotis fieri folet.

XLVIII.

Xenodochio, Nofocomio, vel Prochio rei cuiuslibet facta pollicitatione, & apud quos neceffe eft infinuata, condictione ex lege Oeconomicus illius corporis promifforem conuenire poteft. d.l.fi quis 15. C.de SS. Ecclef. iunct. l. vnica ff. de condict.ex leg.

XLIX.

Pollicitatio Reipublicæ facta efficax eft,fi ob iuftam caufam fiat, aut promiffum opus impleri cœptum fit.

1.1.§.item fiue,& §§.feqq.l.6.§.1.& feq.1.7.1.9.1.11.1.pen.ff.de pollicit.

L.

Iufta caufa eft, fi ob honorem, vel Magiftratum decretum fibi vel decernendum, (4) velobcafum, quem ciuitas passa est, veluti propter incendium,aut terræ motum,aut quæ ei contigit, (6) velad licitum certamen (c) quippiam polliceatur aliquis.

a) 1.1.§.1.1.9.l.fi quis 11.ff.de pollicitat. (b) 1.4.1.7.ff.eod. (c) 1.10.ff.

d.tit.

LI.

Incœptum autem promiffum opus dicitur, fi promiffor fundamenta iecit,vel locum purgauit, vel ipfi petenti locus deftinatus fit, vel apparatum fiue impenfam in publico pofuit, fed & fi non ipfe cœ pit, certam tamen pecuniam ad Reipublicæ opus promifit, contemplatione pecuniæ cœpit opus facere,& tenebitur,quafi cœpto opere. d.l.1.5.capiffe,& §.feq.ff.de pollic.

Et

LII.

Et de hac pollicitatione Reipublicæ facta, vt & ea, qua falarium remunerandi officij causâ promiffum conftat cognitio prætoris, vel Præfidis extraordinaria eft, apud quos Refpublica per conftitutos actores, (4) vel priuatus, qui officium præftitit, (6) promiffum perfequi poteft.

a) 1.de quibus & ff. de pollicitat.& ibi Vvefenbec. in parat. in princ. & Cuiacius in parat.ff.de varijs & extraord, cognit. Arnold ab Haerfolte ad 7. partem pand.act.68. (b) l.1.l.falarium incerta pollicitationis 17. C. Mandatil.qui 56.5.falarium incerta pollicitationis ff.d.tit.fed vide Cuiac.lib.u. obferuat.cap.8.

LIII

Denique ad dotis pollicitationem quod attinet, etiamfi quifpiam nuda pollicitatione dotem promiferit, ex pollicitatione tamen ipfa non minùs tenetur, quàm fi dotem ftipulatione promiferit.

1. ad exactionem 6. & ipfa rubrica C. de dotis promiß.& nud.pellicit.vbi Cuiacius in paratit. & l.1. §.penult.ff. de dotis collat.