Καὶ ποία γλῶσσα δύναται νὰ πῇ τοὺς θρήνους τούτων, ἢ ποῖος νοῦς νὰ δυνηθῇ ἐκείνους νὰ φανερώση, ὡς καὶ τὰ δένδρα μοι δοκεῖ, ὁμοῦ δὲ καὶ οἱ λίθοι, 4625 καὶ ἅπαντα τὰ ἑρπετὰ κλαύσασθαι σὺν ἐκείνοις.

Οὕτως πολλὰ θρηνήσαντες ὡς ἔδει κατ ̓ ἀξίαν καὶ μετὰ πλείστων ὑμνῳδῶν ἐκήδευσαν ἐκείνους, Καὶ πρῶτον μὲν καλύψαντες τὸν Διγενῆν ἐν τάφῳ, ὃν προεκτίσατο αὐτὸς εἰς ποταμὸν Εὐφράτην, 4650 πλησίον μετὰ τοῦ πατρὸς καὶ τῆς μητρὸς θανέντων, ἤ μετὰ δὲ ταῦτα καὶ αὐτὴν ἔθεντο εἰς μνημεῖον ἐγγὺς αὐτοῦ τοῦ θαυμαστοῦ ̓Ακρίτου τοῦ γενναίου.

Ὡς δὲ ἡ τούτων τελευτὴ ἐμαθητεύθη εἰς πάντας, οἱ πρῶτοι τῆς Ἀνατολῆς καὶ πάντες ἀπελάται 4635 ἐκ τῆς Ταρσοῦ, ἐκ τοῦ Βαρδᾶ καὶ ἐκ τῆς Βαβυλῶνος Μαυροροί τε οἱ θαυμαστοί, καὶ οἱ Κιλικοὶ τὸ γένος, καὶ ἕτεροι ἐκ τοῦ Σωλούμ, ἐκ τοῦ Λουκᾶ τὰ μέρη, ἄλλοι δὲ ἐκ τοῦ Μαδαροῦ, καὶ ἐκ τῆς Λευκοπέτρας ἐκεῖ δὲ ἐμαζώχθησαν ἐκ τῶν μερῶν τῶν πάντων, 4640 καὶ πρὸς τὸν οἶκον ἔφθασαν τοῦ Διγενοῦς Ακρίτου, καὶ κύκλωθεν ἱστάμενοι τοῦ μνήματος ἐκείνου, καὶ τῆς συζύγου τῆς στερρᾶς, λέγω, καὶ τῆς ὡραίας, καὶ γοερῶς θρηνήσαντες, καὶ ἔλεγον τοιαῦτα

4645

Ἰδὲ τὸ ποῦ κατάκειται ἡ δόξα τῶν ἀνδρείων,

ἰδὲ ποῦ εὑρίσκεται ὁ Διγενής Ακρίτης,

ἰδὲ ποῦ εὑρίσκεται ὁ εὐγενὴς τοῦ κόσμου,
ἰδὲ ποῦ κατάκειται ὁ πρῶτος τῆς Συρίας.
Οὗτός ἐστιν ὁ ἔνδοξος καὶ πρῶτος Ρωμανίας,
οὗτός ἐστι τὸ καύχημα ἀνδρειωμένων πάντων,
4650 οὗτος ἐκαταφόβησεν ἅπαντας ἀπελάτας·

ὁ ᾅδης τοῦτον δαπανεῖ, καὶ τάφος κατακλείει.
Ποῦ τὸ λοιπὸν ἡ δύναμις καὶ ἡ πολλὴ ἀνδρία,
ποῦ τὰ ἀνδραγαθήματα ἡ δόξα τῶν δικαίων,

ὑπ ̓ ὅλοι ἐκαυχούντασιν ἀπάνω εἰς τὸ ὀνομά του, 4655 ποῦ τὰ ἀνδραγαθήματα, ἡ δόξα καὶ ὁ πλοῦτος;

4626 όπως πολλοί.

Σ. 366

Σ. 367

Σ. 368

Ὦ τάφε, ποῖον ἥλιον ἔδυνας νῦν γενναῖον;
τὸν ἰσχυρὸν κατέχεις γὰρ, τὴν κορυφὴν τῶν νέων,
τὸν τρόπαια ποιήσαντα μεγάλα εἰς Συρίαν,

ᾅδης κατέχει δέσμιον ἐν τάφῳ τιθεμένον, 4660 τάφος κατέλυσε μικρὸν, ἔνδοθεν ὑποτάξας, ὃν ἐφοβήθηκε πολλὰ Ἀνατολὴ καὶ Δύσις ὃν ἐκατασκοπεύασιν τῆς Ῥωμανίας ἄκρα,

ὁ ᾅδης νῦν καταπονεῖ, τοῦτον ἡ γῆ λαμβάνει.

Σ. 369

Ἀλλ ̓, ὦ Χριστέ, παμβασιλεῦ, πλάστα βροτῶν καὶ πάντων

4665 ἐξεγερθείη γὰρ ὁ Διγενὴς καὶ πρὸς ἡμᾶς νὰ λάμψη,

ὥσπερ καὶ πρότερον αὐτὸς κρατῶντας τὸ ῥαβδίν του, καὶ πάντες ν ̓ ἀποθάνωμεν, μηδένας ν' ἀπομείνη. Ὁ Διγενὴς ἐκρύφθηκεν ἐς τὴν πέτραν ὑποκάτω, τὸ ἄνθος τῆς νεότητος, ἡ δόξα τῶν ἀνδρείων, 4670 γενναίων ὁ καλλωπισμός, τὸ ἄλσος τῶν ἐνδόξων, τῶν εὐγενῶν ἡ καλλονή, ὁ τύπος τῶν ἀρχαίων.

να

Εἰ γάρ ποτε ἠθέλησε νὰ εὐγῃ ἐς τὸ κυνήγιν,

τὰ μὲν θηρία πλείονα ἔτρεχον εἰς τὰ δάση, λησταὶ δὲ συνεστέλλοντο, καὶ πάντες ἀπελάται. 4675 ̓Αλλὰ αὐτὸς κατάκειται νεκρὸς ὑπὸ τὴν γαίαν, θάνατος ἔκοψεν αὐτοῦ νεότητος τὸ κάλλος, καὶ τὴν ἀνδρίαν τὴν καλὴν κατέκοψεν ὁ ᾅδης, ἡ γῆ μαραίνει τὰς καλὰς καὶ χιονώδεις σάρκας, ὤμους, βραχίονας χαλκοῦς καὶ σιδηροῦς γενναίους, 4680 οἱ σκώληκες μαραίνουσι κακῶς προσδαπανώντες. Ὦ θάνατε πανώλεθρε, ᾅδη ἀνθρωποκτόνε,

τάφε ψυχόλεθρε, δεινέ, καὶ χαλεπὲ τελείως.
Πάντες βροτοὶ νοήσωμεν ποία εἶναι ἡ ζωή μας,
ἴδωμεν πάντα τὰ τερπνὰ τοῦ πλάνου κόσμου τούτου,
4685 καὶ πάντες ἂς γνωρίσωμεν πῶς φθείρονται τὰ πάντα,
καὶ ὅλα, πάντα λύονται ὡς τὸ πανὶ ἀράχνης,
λύουσι γρήγορα πολλὰ, οὐδένα ἀπομένει·

τὸν γὰρ Ἀκρίτην πρὸ μικροῦ μέσα κατέχει τάφος
ἐλεεινὸν προκείμενον θέαμα τοῖς ὁρῶσιν.

4679 σιδηράς γενναίους.

Σ. 370

Σ. 371

4690

Τὸν φοβερὸν καὶ ἰσχυρὸν κατέλαβεν ὁ ᾅδης,
αὐτὸν δὲν τὸν ὠφέλησεν ἀνδρία τε καὶ πλοῦτος·
λοιπὸν τὰ πάντα μάταια τὰ τοῦ προσκαίρου βίου,
αὐτὰ ὡς ἄνθος πρὸ καιροῦ μαραίνονται ταχέως.
Ἴδωμεν τάφους, γνώσωμεν πῶς μέλλομεν γενέσθαι·
4695 τὸν κτίστην ἱκετεύσωμεν, δόξης ἀξιωθῶμεν·

τὴν δόξαν ταύτην παίρνουσιν οἱ δίκαιοι ἀπ' ἐκεῖνον.
Πικρῶς ὄντως θρηνήσαντες τὸν θαυμαστὸν Ἀκρίτην,
ἐπὶ τὴν κόρην ἔστρεψαν ταύτην τὴν θρηνωδίαν

Νεκράν σε, ὦ πανεύγενε, ὁρῶμεν ἡπλωμένην,
4700 θανοῦσαν σε ὁρῶμεν νῦν, ἣν ζῶσαν οὐδαμόθεν
τὶς ἀπὸ μᾶς ἑώρακεν, ὦ κατηγλαϊσμένη,

4705

ἢ μᾶλλον ἄφωνον εἰπεῖν θανοῦσαν ἐν μνημείῳ
τὴν εὐειδίαν ἐκ παντὸς, τὰ τῶν Σειρήνων μέλη,
τὴν ἀηδόναν τὴν λαμπρὰν καὶ ἄσπρην περιστέραν.
Ὦ ήλιε, παγκαλλοεύμορφε, τῶν γυναικῶν στιλπνότης,
σὺν τῷ ἀνδρί σου θάπτεσαι σήμερον ἐν τῷ τάφῳ·
ἡ πᾶσαν ἀπολαύσασα εὐημερίαν βίου,

τὸν τῆς χηρείας καύσωνα φυγοῦσα, παραδόξως, ἐπαινετῶς καὶ θαυμαστῶς χαρεῖσα εἰς τὸν κόσμον, 4710 πῶς ἄρνω σὲ κατέπιεν ὁ πανδοχεῖος ᾅδης,

πῶς τάφος σὲ κατέχει νῦν τὴν ἡδονὴν τῶν πάντων,
τὴν λάμπουσαν ἐν γυναιξὶν ὡς ἥλιος τοῖς ἄστροις;

Τοιαῦτα δὲ καὶ ἕτερα ἐθρήνησαν οἱ πάντες,
ἄνδρες, γυναῖκες, σὺν παισὶν καὶ δούλοις τοῖς οἰκείοις
4715 τὸ ψεῦγος τὸ θεόζευκτον ἀνδρίας τε καὶ κάλλους,
ἐν τοῖς οἴκοις ἀπήρχοντο ἕκαστος, οὥσπερ εἶχον.

Τοιοῦτοι οὖν τοῦ Διγενοῦς μετὰ καὶ τῆς φιλτάτου οἱ θρῆνοι ἦσαν οἱ πολλοὶ κειμένων ἐν τοῖς τάφοις. Καὶ ταῦτα εἰς τὸν δέκατον ἐγράψαμεν τὸν λόγον, 4720 τῷ δὲ θεῷ δοξάσωμεν τῷ δόντι τὴν ἀνδρίαν

Βασιλείου τοῦ Διγενοῦς, τοῦ θαυμαστοῦ ̓Ακρίτου,
τῷ δοτῆρι τοῦ κάλλους τε τῆς θυγατρὸς τοῦ Δοῦκα,
ἐκείνης τῆς εὐγενικῆς, τῆς πανωραιοτάτης,
οὓς καὶ ἐτίμησεν αὐτὸς εἰς ἅπαντα τὸν κόσμον,

Σ. 372

Σ. 373

4725 καὶ ἐν τῷ μέλλοντι καιρῷ πάλιν τιμῆσαι θέλων, ὥσπερ δικαίους καὶ καλοὺς καὶ πάντας τοὺς προφήτας Πάντα λοιπὸν ἐγράψαμεν εἰς τύπον τῶν ἀνθρώπων. Σ. 374 ὅπως γνωρίσουσιν αὐτοὶ τὴν πλάνην ὅπου ἔχουν, καὶ θέλουν νὰ δοξάζωνται μὲ τὰ ψευδῆ στολίδια, 4730 μὲ τὰ πετσιά, ὁποῦ φοροῦν ἅπαντες εἰς τοὺς πόδας, μὲ τὰ μαλλιὰ καὶ δέρματα ἀλπούδων τε καὶ λύκων, ἀγριοκάτων, λαγῳῶν καὶ ἐπιλοίπων ζώων,

4735

ὡς τὰ γινώσκουσι πολλοὶ τὴν σήμερον ἡμέραν,
στολίδια παντοδαπὰ καὶ περιπλανεμένα,

ὅπου πλανοῦνται οἱ πολλοὶ καὶ χάνουν τὴν ψυχήν τους,
μὲ τὰ ψευδῆ φορέματα του πλάνου κόσμου τούτου,
ὅπου πλανοῦνται ὅλοι τους ὡς ἄγροικοι του κόσμου
ὅπου μετροῦσι βέβαιον τὸν κόσμον ὅλοι πάντες.

Αράχνη εἶναι ἡ ζωὴ καὶ κονιορκτὸς ἡ δόξα,

4740 'σὰν ὄνειρον ὁ χρόνος μας τρέχει και διαβαίνει,

4745

4750

Σ. 375

ὡσὰν τὴν πάχνην ποῦ θωρεῖς ἐς τοὺς κάμπους τὸν χειμῶνα ὅταν φανῇ ὁ ἥλιος, ὥςπερ καπνὸν σκορπίζει,

'ς τὴν ὥραν μένει άφαντος καὶ εὔκαιρος ὁ τόπος,

ὡς τὰ νερὰ τοῦ ποταμοῦ, που τρέχουν καὶ διαβαίνουν, ὀπίσω δὲν γυρίζουσι ποτέ τους νὰ φανοῦσιν, ὁμοίως καὶ οἱ ἄνθρωποι θνήσκουσι καὶ διαφεύγουν, καὶ εἰς τὸν ᾅδην κατοικοῦν, οὐδένας δὲ γυρίζει, καὶ ὡς τὰ κύματα αὐτὰ ἀφρίζουν τῆς θαλάσσης, τὰ στόματά τους πάντοτε ἐκ τῆς μεγάλης ἔχθρας, καὶ γίνονται ἐπίβουλοι ἐχθροὶ εἰς τὴν ψυχήν τους καὶ ἀδικοῦσι καὶ ἁπλοῦς καὶ ταλαιπωρημένους, διὰ νὰ συνάξουσιν ὀργὴν ἀπάνω 'ς τὸ κορμί τους. Οταν καθίσῃ ὁ κριτὴς τοῦ κρῖναι κόσμον ὅλον ἁμαρτωλοὺς καὶ δίκαιους, πλουσίους τε καὶ πάντας, 4755 καὶ πᾶσα φύσις τῶν βροτῶν, ἣν μέλλει παραστῆναι, καὶ ἐκ τῶν ἔργων κάθε εἷς λαμβάνει τὴν ἀξίαν, καὶ τιμωρίαν ὡς ἔπραξε ἐν τῷ παρόντι κόσμῳ. Ὁ κόσμος τοῦτος γέγονεν θλίψις καὶ ἐδύνη, στενοχωρία καὶ κλαυθμὸς ὑπάρχει ἡ ζωή μας,

Σ. 376

4760 καθὼς τὸ λέγει ὁ Δαβίδ, εἰς τοὺς ψαλμούς του γράφει,

σε

Τὰ ἔτη ἡμῶν ἐν στεναγμοῖς ἐν κόποις τε καὶ πόνοις.
Καὶ ὅστις θέλει ν' ἀκούῃ τοῦ Χριστοῦ, νὰ εἶναι μαθητής του,
ἂς ἀναγνώσῃ κάθε εἰς τὸν λόγον, ὅπου λέγει,
Καθὼς εἴδατε ἐμὲ ποιοῦντα ἐν τῷ κόσμῳ,

4765 ὑμεῖς ποιεῖτε πάντοτε νὰ εἶστε ἐδικοί μου.

4770

66

Καὶ διὰ τοῦτο πᾶς βροτὸς ἃς κλαίῃ τὴν ζωήν του,
τὴν λύσιν ἐνθυμούμενος ἐκ τοῦ σαρκίου σκήνους.
Καὶ δάκρυα ῥᾶνον ὀφθαλμέ, καρδια δέξαι λύπας,
στῆθι καὶ φῶς ἡλιακόν, ἄψυχε πᾶσα φύσις
ὅτι ψυχὴ πανλογική, προστάξει τοῦ δεσπότου,
τοῦ σώματος χωρίζεται, τοῦ φίλου τούτου σκήνους.
Λοιπὸν κλαυσάτω πᾶς βροτός, δάκρυα σταλαξάτω
πρὸς τὸν οἰκτίρμονα θεὸν καὶ ποιητὴν καὶ πλάστην,
τῷ Πέτρῳ παραδείγματι διὰ νὰ λάβη λύσιν
4775 τῶν ἑαυτοῦ ἁμαρτιῶν, ὧν ἔπραξε τῷ κόσμῳ.

Ἀλλ ̓, ὦ Χριστέ, παμβασιλεῦ καὶ ψυχοσῶστα κόσμου,
σὸν πλάσμα εἶναι ἀληθῶς, σὺ εἶ ὁ ποιητής του,
σῶμα φθαρτὸν περίκειται, σὺ δυνατὸς τὸν | σῶσαι.

Σ. 377