Page images
PDF
EPUB

QVAESTIO TRIGESIMA OCTAVA.

Qgatur de die artificiali xij. horarum,an vero de natu

VAERO,an dies de quibus loquitur ifta regula intelli- Dies artificia

rali xxiiij.horarum?

lis.

SOLVTIO. Vt apparet in quibufdam notulis fignaturæ gratiæ,quæ per manus plurium circunferuntur,quæ,vt fertur,ab Alexandrino originem defumpferunt: fignatura te net & obferuat diem iftius regulæ pro die xxiiij.horarú interpretari debere. Ita quòd computabitur dies & nox, qux Dies & noxre pro vno die reputantur, vt in l.more Romano.ff.de fer. Et putantur pro pro ifta opinione facit,quia in dubio naturalis caufa debet vno die. Caufa natura attendi,non accidentalis, feu artificialis,vt eft text.in l.qui lis in dubio de habet.& ibi notat Bart.ff.de tutel.fequitur Bald.in authen. bet attendi. fimiliter.C.ad.l.Falci.& illum text.in notab.q.allegat Bar. in l.fi.ff.de offic.proconfu.& Abb.in c.licet.de offi.leg.tex. in l.j.§.hoc interdi&tum.& ibi notat Bar.ff.de fonte.& tex. in l.fi.C.de his qui ven.æta.impe. Sed aduertendum eft, quod in regula ifta videtur dicendum,nam negari non poteft,quòd regulæ iftæ habent fe ad inftar ftatutorum, & ita ficut ftatuta ftrictè & propriè verba in illis intelligút.vulg. l.iij.ff.de nego.geft.Sed in ftatutis dies in dubio accipitur

pro tempore xij.horarum,& fic ab ortu folis vfque ad occa Dies quando fum,quia tunc propriè dies dicitur, quando fol eft fuper ter propriè diciram,vt in c.confuluit.de offic.deleg.& tradit Fede.de Senis tur. in confil.xliiij.statuto cauetur, &c. Igitur idem dicendum erit hic. Breuiter iftis no obstan.prima opinio mihi videtur verior, pro qua opinione eft deci.Moder.de Sylua in tract.beneficiorum.q.xlvj.tertiæ partis.in fi.vbi tenent expreffe regulam iftam loquentem de xx.diebus debere intel ligi de diebus naturalibus xxiiij.horarum,vt ibi per eos.Et ifta opi.fundari poteft efficaci ratione,quia,vt fæpe dictum eft,in alijs quæft.regula ifta ex quo eft odiofa, & contra ius commune,inquantú fieri poteft,refpectu odij reftringi debet, & ampliari, quatenus in fauorem refignantis tendat, iuxta cap.odia.de reg.iur.libr.vj. Sed interpretando diem pro die naturali xxiiij.horarum,extenditur magis libertas refignantis,quæ de iure communi fine prefinitione alicuius temporis libera erat,ergo illa interpretatio attendi debet. Et per hoc ad confil.Fed.refpondetur, quòd illa interpreta

die dominico,

&c.

tatio procedit,vt pœna ftatuti euitetur,vt dicit Alexand.in d.l.more.& Moder.in d.c.confuluit. Sicut etiam videmus, Periurus nun- quòd vt pœna periurij euitetur,qui iurauit foluere die doquid erit, iu minico, fi media no&te fequenti foluit, periurus non erit, rans foluere vt not.Archid.in cap.quòd à patribus.lxxv. diftin&t.Bald. in cap.ego enim.colum.j.de iureiur.Et ifta concordant in materia beneficiali,de qua hîc tractatur.nam nõ repugnat, quòd actus factus de nocte, de die fieri dicatur, cum nox fit Collatio bene pars diei.Sic enim collatio beneficij de nocte fieri poteft, vt ficij,an de no tradit Abb. in cap.j.de clandeft.defp.& Domi.poft Archi. • &c fieri pofsit. in cap.fi tibi abfenti.col.j.de præben.lib.vj.& eo modo refi gnatio, & ideo nihil repugnat, vt dies hic interpretetur xxiiij.horarum,ficut computat ecclefia, vt in cap.j.& ij.de ferijs.& ita hodie feruatur.

QVAESTIO TRIGESIMANONA.

VAER O, nunquid de ftylo curiæ foleat huic regula

Regula de fty pafsim derogari?

lo curia.

TSOLVTIO.Siloquimur extra Italiam, folet comuniter pro abfentibus derogari. In Italia verò aliquan do folet concedi derogatio, quando locus relignationis di ftat à curia,& beneficia quæ relignantur,non fint referuata: fi verò fit locus vicinus vrbi,cum maiori difficultate conce ditur.Hodie tamen rarò accidit ifte cafus, ex eo, quia pauci refignant extra curiam propter expectatiuas & multitudinem mandatorum quæ capiunt omnia beneficia vacatura per ceffum vel deceflum,& ideo procurant refignare in curia,& tunc non folet derogari huic regulæ, nifi cum maximis fauoribus. Tamen tépore Leonis Papæ x.non cum tan to fauore obtinebatur derogatio.Nam tunc fapius deroga tum ifti regulæ fuit pro pluribus perfonis, quas enumerat R.bo.me.Laurétius Puccius, Card.San&t.Quatuor in quodam fuo libro adnotationis derogationum regularú.fol. lviij.lxxij.lxxiij.lxxvij.quæ trahi poffent in exemplum occurrentis cafus. Et eft confiderandum,quòd quando infirmus mittebat procuratorem ad refignandú in curia,quia facile contingebat infirmum interim mori.Ideo fuit excoClaufula, vi- gitata in fupplicatione ifta claufula,videlicet, Itaque fi didelicet, Ita &tus N.refignans extra Rom.cur. iam fuerit vita functus, fi dict? N.&c. literæ per eius obitum cum omnibus claufulis, & modis

fupra

fuprafcriptis, omiffa refignatione expediri pofsint.Tamen Modernis temporibus ifta claufula folet caffari,vt euitétur fraudes, excepto in materijs Alemaniæ & Hyberniæ, quæ funt nationes de facili fcandalofæ, in quibus folet etiam ali quando claufula limitari fecundum cafus contingentiam.

Q

QVAESTIO QVADRAGESIMA.

VAERO,quid fi infirmus per procuratoré primo,dein de fecundo renuntiat etiam per procuratorem, & in hac fecúda refignatione derogat Papa huic regulæ,núquid fi refignans moriatur infra viginti dies, fanetur prima refignatio propter derogationem regulæ in fe- Refignatio pri cunda refignatione factam?

ma.

TSOLVTIO. Itte cafus contigit tempore Felyni in curia,
vt ipfe hic refert in quadam apoftilla, fuper quo fuerunt va-
riæ opin.Nam quidam dicebant fecundam resignationé ca
pere beneficium,& non primă, ex eo, quia prima renuntia-,
tio per mortem refignantis infra viginti dies perdit vires
fuas,& fic valuit fecunda, & licet fecunda renuntiatio non
pofsit valereftante prima,quæ fuit refoluta per obitum,ta-
men fecunda capiet illum modum per obitum refultantem
ex prima,vigore claufulæ generalis, vel alio quouis modo,
in fecunda refignatione apponi folita,& fic illa claufula fe-
cundo refignatario dabit ius.

Contrarium tamé per folennes viros conclufum fuit ifta ratione, quia tempore quo fecundus impetrauit, iam erat tunc à principio quæfitum ius primo refignatario in fpe bo na & cofiderabili, & quamuis poftea illa fpes propter obitum refignantis,infra viginti dies euanuerit:tamen ex quo fecundus in fua fecunda impetratione de illa fpe mentione non fecit, quæ tunc boni initij erat, fubreptitiè impetrafle dicitur. Nec obftabat, quòd collatio à primo refignatario facta,quodammodo conditionalis videbatur,& ab euentu vitæ relignantis pendere : ergo nullum ius tribuebat, quo

leat.

minus fecunda prouifio non valeret,arg.text.in c.fi prote. Impetrantis
de refcrip.lib.vj.quia refpondebatur prima relignationem fecuda proui-
conditionalem non fuiffe, fed puram & fimplicem quæ fta- fio quando va
tim ante obitum refignantis integrú ius tribuerat, & dum
in eo ftatu erat, de illo iure in fecúda refignatione mentio
fieri debebat, nec fuperuenientia mortis refignantis ad se-

[ocr errors]

Legatus cum facultate derogandi, &c.

lem qualita

cundă impetrationé validandă excufat,ex eo,quia tépore quo fecunda impetratio facta fuit refignans viuebat,& pri ma refignatio erat tuc valida, licet ex euentu mortis refolu bilis effet.aliud enim eft,quòd actus fit códitionalis,vel pu rus, & refolubilis,vt tradit Moder.in c.cæteru.de refcrip.

VAE STIO QVADRAGESIMA PRIMA.

nunquid legatus cum facultate derogandi

Qregulis æditis & adédis, ifti regulæ derogare pofsit?

SOLVTIO. Poteft capi ex his quæ in procemio regularum.q.v.& vj.di&afunt,videlicet,quòd ifti reRegulis habe gulæ & fimilibus notabilem qualitaté habétibus,quæ protibus notabi. pter ftylum Cancellaria in fe claufulam derogatoriam con tem, an cenfea tinét,nunquam illis per claufulas generales derogatú centur per claufu fetur, nec derogatio concedi,nifi fpecialiter & nominatim las derogatu? illis derogetur,vt etiam tenet gloffator in reg.xvij.colum. ij.& ita ex tylo in literis derogatio regule in principio nar rari folet,& hoc priuilegium omnes regulę Cancellariæ iu diciales habent,quæ omnes notabiles funt,vt latius in diao proœmio dixi.Et in cafu de quo hic quæritur. Ita inter loquendum dixerunt Domini hoc anno M. D. xxxix. in vna Gerunden.canonicatus,& prebendæ coram D.Raynal do Petrutio.In qua caufa per Rota ifta duo dubia data fueNuntius vtru runt.Vtrum nuntius refignationem vigore mandati in fapofsit admit. uorem certæ perfonæ facti admittere pofsit. Secundum,vtere refignatrum vigore prædica claufulæ ifti regulæ derogādi facul

tionem &c.

tatem haberet. Super quibus dubijs D. Hieronymus de Ca ftello aduocatus, latius præter cæteros fcripfit. Et fuper primo Domini fatis dubitarunt. Secundum verò dubium ab vfu patrisfamiliâs pro expedito habuerunt.

REGVLA DE IDIOMATE.

TEM uoluit,quòd fi cõtingat ipfum ali≤ cui perfonae de parcchiali ecclefia prouidere, feu mandare prouideri,uel gratia expectatiuam cocedere,nifi dicta persona in

telligat,& intelligeter loquatur idioma loci,ubi ecclefia huiufmodi confiftit,prouifio feu mandatu,& gratia de

Super

fuper,quo ad parochialem ecclefiam nullius fit roboris

uel momenti.

PRAEFATI O.

Lura funt quæ mihi fcribere cogitanti dicenda occurPrunt runt fuper iftaregula quæ vfu quotidiano funt frequen tata:& vtilia videri poterunt,vt vtar verbis text.in l.j.ff.ad exhiben. Verum,quiaquædam erunt communia cum alijs regulis: alia verò proximè ad regulam iftam pertinebunt: idco illa quæ communía erunt,breuius tractabo. Reliqua verò plenius attingam. In primis igitur illud meminiffe oportet,iftius regula primum conditorem Gregoriú vndecimum fuiffe,quod ex co apparet,quia inter regulas predecefforum Pótificum iftaregula non reperitur.Et hæc mo derna nihil ad illa Gregorij addit,nifi verba de gratia expe &tatiua,quæ addidit prius ad regulam Gregorij Eugenius Papa Quartus,vt patet in eius regula. In cuius quidem difcufsione folum cas quæftiones attingam,quas putabo neceffarias ad materiam regulæ.

QVAESTIO PRIMA.

GITVR quæro pro fundamento dicédoru,nunquid re- Regula nun gula ifta habeat fymbolum,affinitaté,aut fimilitudinem quid habeat aliquam cum diuino aut humano iure,an verò difcrepet à fymbolu,&c.

jure communi?

debeat.

TSOLVTIO. Videtur regula ifta cum vtroq; iure,tam etia diuino,quàm naturali fimilitudinem maxima habere,quin potius ab illis originem trahere. Quod ita demonftrari po teft: quia certú eft de iure communi eum nos debere rectorem curatum eligere,quiprobè intelligat parochianarum voces,& mutua voceintelligatur. Nam rector ecclefiæ offi Recioris offi cium præiudicandi in ecclefia fua habere dinofcitur.cap.ec ciu quale effe ce.xcv.diftin&tio.not. in cap.inter cætera.de offi.ordi.quia predicatio,of prædicatio officium eft curia,vt notat gloff.in clemen.ij. ficiu eft curæ. de fepul.& in c.cum ex iniun&to.de hære.& gloff.in capit. addicimus.xvj.q.ij.cum fexcentis concor-quatradunt Mo der.in apoftillis ad Abb.in d.c.inter cætera.Debet etiam au dire confefsiones,& reliqua facramenta miniftrare,vt in c. omnis.de pœni.& re.Item debet vifitare,& vultum gregis fui agnofcere:vt legitur Prouerbior.xxvij. cap.& Ecclef.

[ocr errors]
« PreviousContinue »