Naar de koning van Dahomey: Het journaal van de gezantschapsreis van Jacobus Elet naar het West-Afrikaanse koninkrijk Dahomey in 1733In de negentiende eeuw stond Dahomey te boek als een land waar op grote schaal mensenoffers werden gebracht. Over de barbaarse gebruiken van dit West-Afrikaanse koninkrijk deden in Europa de wildste geruchten de ronde. Toch had aan het begin van de achttiende eeuw nog geen Europeaan van Dahomey gehoord. Terwijl Europese slavenhandelaren op de Slavenkust in een felle concurrentiestrijd waren gewikkeld, ontwikkelde Dahomey zich in het binnenland ongemerkt tot een politieke en militaire macht van formaat. In 1732 maakte de Westindische Compagnie, die juist in deze periode haar activiteiten op de slavenkust nieuw leven probeerde in te blazen, hardhandig kennis met het nieuwe koninkrijk. In dat jaar veroverde Agaja, de vorst van Dahomey, de compagniefactorij Jaquin na een conflict met de koopman Hendrik Hertogh. Hertogh ontkwam, maar enkele compagniedienaren werden gevangen genomen en naar het binnenland afgevoerd. Een jaar later zond de WIC haar oppercommies Jacobus Elet naar de koning van Dahomey om de gevangenen vrij te pleiten en de handelsbetrekkingen te herstellen. Ondanks de vriendschappelijke ontvangst en de vrijlating van de Nederlandse gevangenen, leidde de reis van Elet niet tot herstel van de relatie met Dahomey. Integendeel, zij vormde de opmaat tot het verlies van de Nederlandse handel op de Slavenkust. Elet hield een journaal bij van zijn gezantschapsreis, waarin hij verhaalt van zijn belevenissen onderweg, zijn ontmoeting met Agaja en de ceremoniële plichtplegingen aan het hof. Het journaal en de bijbehorende briefwisselingen geven een uniek beeld van dit West-Afrikaanse koninkrijk in zijn expansiefase, en vormen een welkome aanvulling op de documentatie van de Nederlandse aanwezigheid in West-Afrika. |
Contents
LIJST VAN AFBEELDINGEN | 13 |
Rituele onthoofding in Dahomey | 14 |
Gezicht op het kasteel Elmina | 23 |
Nieuwe Westindische Huis de Voetboogdoelen in Amsterdam | 28 |
Directeurgeneraal Jan Pranger in Elmina | 33 |
Kamer van de Westindische Compagnie in Middelburg | 36 |
Gezicht op fort Crevecoeur in Accra | 40 |
Europese factorijen in Fida | 44 |
Kaart van het koninkrijk Fida | 72 |
VERANTWOORDING | 92 |
Vervoer van slaven met kanos naar gereedliggende 14 Fragment van een brief van Jan Pranger aan Hendrik Hertogh slavenschepen | 108 |
Kaart van de gezantschapsreis van Jacobus Elet naar de koning de dato 11 juli 1733 | 127 |
JOURNAAL VANJACOBUS ELET | 141 |
Fragment uit het journaal van Jacobus Elet | 150 |
BRIEVEN BEHORENDE BIJ HET JOURNAAL | 168 |
Bewoners van WestAfrika | 175 |
Het offeren van krijgsgevangenen in Dahomey | 50 |
Ceremonie voor de slangengod Dangbe te Fida in aanwezigheid 11 Voetval voor de koning van Dahomey | 54 |
LIJST VAN AFKORTINGEN | 194 |