serpentum ictus propinatur. Ad pulmonis ulcera Ad fputa fanguinisque eiectiones à c Tralliano celebratur. Sanguinea. qui pollinem tenuiffimum cum vino sæpius à scrup. uno ad fcrup. quatuor non fine magna utilitate exhibet. Vilis eft admodum hic lapis.

a Libro v. de re medica cap. 101.

*b Raphael Volateranus in Comm. Vrbanis lib. 27. de lapidibus tradit eundem lapidem tritum cum melle, ophthalmiis, morbisque oculorum omnibus impofitum mederi : ex aqua vero epotum, ad omnia vene na prophylacticum esse: preterea digito geftatum victoriam contra lites omnes, gratiamque conciliare.

1.

c Libro v 1 1. cap. 1. circa finem miris laudibus Hematiten lapidem extollit, vide etiam ad hanc rem infignem, notatuque dignum, de hoc lapide, locum Aëtii lib. 2. tetrabibl. cap.13.

Adulterium Hematitis.

Dulterari folet gleba rotunda,

& densa lapi

Adis Schifti (qualis eft que eius radix vocatur

torrefacta in fictili inter cineres. donec ad cotem colorem Hæmatitis reddat. Sed fraus deprehenditur, primum quidem interfectionibus, Schistus in laminas rectas frangitur. Hæmatites autem non eo modo; deinde colore, Schistus enim floridum reddit, Hæmatites autem saturatiorem cinnabari fimilem. :

хив.

CAP. CCIX.

De Hamatite fpurio triplici.

Afcitur in

N Silefia non procul ab arce Lehnenci ad Boberum flumen lapis similis Hæmatiti, ab incolis Bluetstain, Braunstain, aut Braunfarbe vocatus. Is durus non eft, eoque figuli tingunt fictilia Hirsbergi. Ustus crocum martis colore, & effectu Ad fan- refert, nam ad sanguinis eruptiones compefcendas guinis flu utiliffimus est. Alterum genus reperitur in ferri metallis, globofum, colore partim rubricæ, partim ferri nigricantis, friabilis ob inæqualitatem, durus tamen. Hoc à Diofcoride describi videtur. Nam cæteri folidiores adulterari nequeunt, neque colore sanguineo, sed ferri perpoliti spectantur. In hoc genere quidem colore faturiore reperiuntur, croceum pulvisculum fundentes, quales Plinio in Ethiopia nafcuntur. Tertium genus ferrugineum,& grave eft rubrica obductum, & fupra rubricam creta pallida. Deinde tectum crusta simili Ætiti, tenuiore tamen, & fragiliore, quæ septi modo peruadit ad intima. Lapis hic ad cotem croceum, & fanguineum fuccum profert. Reperitur Aretii ubi fons est acidulæ congener Ostraciti. Vim habet aftringentem, & aliquantulum excalfactoriam, & extenuantem, ut Diofcorides tradit, ideo exterit oculorum cicatrices, & fcabritias cum melle, facit etiam ad lippitudines, oculos contufos, ac cruore fuffusos, cum lacte muliebri. Bibitur ad difficultatem urinæ, fluxusque muliebres, aciis prodeft, qui sanguinem reiecerunt.

CAP.

S

De Smiri lapide.

Miris Germanice Smergel, Italice Smeriglio, Gallice Emeri, ad Hæmatitis tertiam Plinii speciem Hamati

referri posse videtur. Nam eam duriffimam statuit, tis. ac vix ad cotem aquariam succum reddere, eumque aliquando croco similem afferit. Lapis eft ferrugineo, ad nigredinem tendente, colore, adeo durus, ut gemmarii eo ad gemmas scalpendas, & arma expolienda utantur. Contunditur enim in pulverem tenuem papaverini seminis instar, aut paulo minorem, deinde addito oleo, vel aqua operi adhibetur. Tantam habet duritiem, ut eo vitra non secus, ac fi Adamas verus effet, scindantur. Ad loricas annu- Ad loricas latas emundandas, & à rubigine liberandas vafi rotundo cum loricis imponitur, quod frequenti rotatione commotum, ac hinc inde iactata lorica, Smirisque pulvere per annulos sæpius decidente, partesque illius affricante, ita lorica abstergetur ut nova videatur, Enfes etiam hoc lapide, aliaque arma expoliuntur. a Ad gingivas humentes, & dentifricia Šmiris pulvis etiam adhibetur.Abstergentem enim habet facultatem.

a Smiridis facultates demonftrant Diofcorides, & Petrus Andreas Matthiolus lib. v. cap. 123.. de fimplicium medicamentorum facultatibus. Oribafius lib. xv. Collect. Medic. de lapidibus. Aëtius lib.2. tetrabibl.cap.26.V. Cl. Claudius Salmafius, Smiris per fimplex 1. non Smyris, fcribendum tradit, libro (cap.62.buius libri) citato, fol. 1101. Cuius hæc funt verba: Smiris etiam veteribus notus lapis, quo gemmas atterebant ac poliebant. Diofcoridi ζμύρις dicitur

Bb 4

mundan.

das.

dicitur, fed legendum ζμίρις ex Hesychio ζμίρις λίθο ἔςιν, ἢ τὰς ψήφος οι δακτυλιοΓλύφοι σμήχοισι· quo gemmas atterunt, gemmarum scalptores. Hesychius : ζμίρις, ἄμμον εἰδΘ, η σμήχονται σκληροί τελίθων. Smiris quoque hodie id nomen habet, & eundem ufum exhibet &c.

S Ciftus, feu fciffilis lapis, friabilis,

& scisfilis eft,

& cohæret in

unde nomen habet, componitur, star falis ammoniaci. Glebas habet duras, & rotundas quæ Schisti radices vocantur, quibus ustis olim Hæmatites adulterabatur. Fraus deprehendebatur quod in rectas laminas frangebantur, quod Hæmatiti non contingebat. Crocei eft hic lapis coloris si optimus fuerit; alias nigricat, laminas habens tenues invicem hærentes ut lapis Specularis, splendentes, & perfpicuas, per quas fi Sol infpiciatur videtur croceus. a Plinius ex fotaco Schistum Anthracitin vocari, nascique in Aphrica nigrum, attritumque aquariis cotibus reddere ab ea parte, quæ fuerit à radice nigrum, ab altera croci colorem, utilemque effe oculorum medicamentis afferit. Reperitur in Bohemia, Romæ in Vaticano, ac in Montacuto prope Anglarium; cuius montis cacumen ex hoc lapide conftat. Videtur Talci quædam fpecies; fed hac ratione à Talco differt, quod in rectas laminas scindatur. Talci vero laminæ flexiles funt, ac vario modo complicatæ.

a Libro 36. Naturalis historia cap. xx. littera c.

CAP.

Ο

CAP. CCXII.

De Oftracite.

Stracites à testa, a quæ Græce oseακον dicitur, nomen habet; testæ enim fimilis eft, cruftosus, & fciffilis. Testa superiori ablata, alius continetur lapis in plures scisfilis, intercedente semper crusta non lamina, ita ut plures lapides Ætitides uno lapide contineri videantur. Ab hoc differt Oftracites Germanorum vulgo Topfstain, seu olla fossilis. Nam argilla potius videtur, quam lapis. Has ollas Ollares Ethnici olim cineribus mortuorum impofitis tels lapides. luri committebant. Molles sunt in terra, exempta in aëre lapidescunt. Oftracite à nobis ante descripto utuntur mulieres pumicis loco ad pilos auferendos. Potus in vino dragm. pondere menses fluen- Ad mentes fiftit. Ad nomas, & mammarum inflammatio-fium fluo

rem.

nes imponitur utiliter. A purgatione sumptus con- Ad impeceptionem prohibet. Tertia species ad gemmas à diendam Plinio refertur, quam etiam Ostraciam appellat. conceptioHis verbis lib.37.cap.10. Oftracias, five Ostracitis est nem. testacea durior, altera Achatæ fimilis, nifi quod Achates politura pinguefcit : duriori tanta ineft vis, ut aliæ gemmæ fragmentis eius scalpantur. Ostraciti ostrea nomen, & fimilitudinem dedere. Hæmatitis etiam species quædam Ostraciti fimilis eft. Reperiuntur hæ species omnes in variis Ger- Locus. maniæ locis, in Italia prope Levanen qua tenditur Aretium, in collibus fabulofis, & argillofis, ubi Geodes invenitur, ibi & Ostracitis.

a Iuniores Graci (tefte Georgio Agricola lib. v. de Natura Fossilium cap. 19.) λιθόςρεον nominarunt, ut ab Ostracorum teftis diftinguerent. Plura de hac re

Bbs

vide