Page images
PDF
EPUB

sacculum omnino Ignatianum sapit, non aliquod re- A se haberent, erat utique omnino consentaneum ut

non alios legationibus quam superiorum ordinum adhiberent, nondum in Ecclesiam introductis illis inferiorum ordinum ministris quibus usa est Ecclesia ætasque Cypriani.

§ 17. Plane referebant hæc Ignatiana ætatis etiam apostolicæ recentissima vestigia. Illorum opera præcipua in disseminandis potius, quam regendis Ecclesiis collocata est. Proinde consentaneum erat ut legati quam honorificentissimi deligerentur, præsertim, cum id ipsum Evangelii propagandi munus, eorum fuisset præcipue qui in primaria essent Ecclesiæ dignitate constituti, quales erant ipsi apostoli, evangelistæ, etc. Habebant igitur Ecclesiæ, præter illos, primarii nominis, Christi apostolos, ipse quoque suos

centius. Id factum a Magnesiis testis ipse est amplissimus Ignatius (Ep. ad Magnes., § 2), non Damam modo eorum episcopum, sed et presbyteros Bassum et Apollonium, et diaconum Sotionem secum fuisse Smyrnæ. Rogat ille sæpius Ecclesias, ut legatum aliquem mitterent confirmanda sedi suæ antiochena episcopo destitutæ. Hunc ille nunc Geodpóμov appellat (Ep. ad Polycarp., § 7), nunc compeσbsurd (Ep. ad Smyrn., § 11), cujus meminit etiam in Ep. ad Philippenses Polycarpus. Quos vero illæ legatos destinarint, ostendit idem sanctissimus martyr Ignatius in Ep. ad Philadelphienses: Ai pora (inquit) ἐκκλησίαι ἔπεμψαν ἐπισκόπους, αἱ δὲ πρεσβυτέρους και ai Stanovous (Ep. ad Philadelph., § 10). Dubitatque in ea quam diximus ad Philippenses Epistola ipse Poly- B quos itidem appellabant apostolos, propterea, ut vicarpus, ipsene legationem obiret, an alium potius mitteret legatum. Ita non erat a loco etiam episcopali alienum ut ipsi legationum munere fungerentur. Ex quo etiam obiter constat quam non fuerit, eo sæculo, episcopi officium ita fixum, ut putavit Salmasius. Ipsum potius episcopi nomen a peregrinantium in græcis civitatibus officio desumptum erat. Et chorepiscopos meρodevras appellant Canones, quorum idem rure officium atque in urbibus episcoporum. Est autem repiodos eadem illa vox qua apostolorum peregrinationes in antiquioribus Ecclesiæ monumentis denotari observavit ipse Salmasius. Nihil itaque vetat eosdem et apostolos fuisse et episcopos, et peregrinari potuisse et certis tamen Ecclesiis præesse. Præsertim cum non sit de aliorum apostolorum pe- C regrinationibus e S. Pauli exemplo statuendum. Reliqui certe intra certas sese ut plurimum provincias continebant, sub illius sæculi finem, cum jam constitute essent ecclesiæ, et in ecclesiis episcopi. Non longe ab Hierosolymis peregrinatus videtur S. Jacobus, si veris monumentis credimus, etiam Actorum illis. Nec longe ab Hierapoli Philippum, nec ab Asia proconsulari Joannem discessisse innuunt Polycrates et Clemens Alexandrinus. In his limitibus nihil vetat in Ecclesiæ primævæ disciplina quin alii quoque peregrinari possint episcopi. Quid quod etiam S. Paulus (I Cor., xv, 10) cum se reliquos apostolos in labore superasse contendit, id certe manifeste innuit, non esse reliquorum apostolorum labores e suo unius exemplo æstimandos. Singulos ab illo superatos esse D apertius est quam ut de eo dubitari possit. Ita etiam ejus verba intelligi possunt ut omnes omnium labores, eliam collectos, longo post se intervallo reliquerit. Id si verum sit, reliquorum apostolorum labores æquare poterant episcopi. Æquavit fortasse Polycarpus, cum e Smyrna sua Romam sub Aniceto contenderet, inde fortassis in Galliam Lugdunensium illam Viennensiumque christianorum coloniam deducturus. Nulla certe primævæ Ecclesiæ indubia monumenta suadent hujus unius labores reliquorum apostolorum laboribus fuisse inferiores. Longe tamen abest ut episcopalis officii fines excesserit, vel ut co nomine illum veteruni quispiam reprehenderit. Quæ cum ita

detur, quod nuntii vulgo mitterentur, ut repræsentarent, a quibus mitterentur, Ecclesias. Id enim ipsum innuere videtur, ea ætate, ipsum apostolatus nomen. Hi apostoli appellantur ἀπόστολοι ἐκκλησιῶν (ΙΙ Cor., VIII, 23.) Ita Epaphroditus Philippensium erat apostolus (Phil., 11, 25.) Quæ autem beneficia illis collata sunt, ea non in illos solos sed εἰς πρόσωπον τῶν ἐκκλησ redundare credebantur, propterea quod ecclesias illas, ut dixi, repræsentarent. Ex quo intelligimus quantum aberrarit ab apostoli mente in horum apostolorum explicatione Walo Messalinus, cum secundarios hosce apostolos a primariis missos existimat ad ecclesias, non vice versa ab ecclesiis ad apostolos. ld si fuisset verum, ad πρόσωπον ἐκκλησιῶν attinere non potuit illorum ille cultus, sed vero ad eorum potius a quibus missi fuissent apostolorum. Quid quod durior illa omnis videatur interpretatio qua ἀπόστολοι ἐκκλησιῶν dicendi erant qui ad ecclesias plantandas missi essent potius quam illi qui ab ipsis missi fuissent ecclesiis. Dei certe Christique appellantur apostoli non qui ad Deum Christumve, sed qui ab iisdem mittuntur, ut nova prorsus exemplo. que omni destituta sit contraria illa locutio. Ab hac potius mittentis persona repræsentatione primariorum quoque videtur apostolorum origo deducenda. Principum satellites dicuntur quorum id officium est ut principibus coram adsint, semperque in eorum conspectu obversentur. Inde vultus principum intueri, atque ab eorum vultibus procedere dicuntur. Quos vultus appellant interprctes latini, eos pro suo idiomate hebræi. Eam vocem póσяоv reddunt interpretes græci. Pro eo principum more Dei quoque præsentia majestatica vultus facieique metaphoris in Scriptura obumbratur. Panis propositionis panis facierum appellatur, eorum nempe proprius qui principum commensales fierent. Angelus præsentiæ in propheta idem est qui Dei faciem intueri dicitur in Evangelio. Ut autem pro nuntiorum dignitate de principum erat contumelia judicandum, eo graviori quo nuntius fuisset honoratior; ita is honoris gradus summus erat, si quis esset in principum conspectu frequentissimus. Qui igitur e principis vultu egressus diceretur, illum si quis minus honorifice tractasset,

B

etc. (Act., xv, 22), quod et re ipsa præstiterunt. v. 25. Nec aliter Judæi, a quibus ad christianos emanasse videtur exemplum. Illi etiam űvöpas ixλexτοὺς delegarunt in omnem terram, λέγοντες αἵρεσιν ἄθεον χριστιανῶν πεφηνέναι, teste, non uno in loco, S. Justino Martyre (Dialog. cum Tryphon., p. 234, E, 335, c).

perinde erat ac si principem ipsum coram agentem A rentur. Εδοξε, etc. ἐκλεξαμένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέμψαι, præsentemque contempsisset. Cum itaque communém sibi atque apostolis honorem fore contemptumque Dominus profitetur, id nempe innuit in eorum nuntiorum numero habendos qui essent ἀπὸ προσώπου. Idem ergo de his ecclesiarum apostolis statuendum ab ecclesiarum quasi vultibus fuisse, cum in utrosque, tam ecclesias nimirum ipsas, quam missos ab ecclesiis apostolos, communes redundarent honores atque contumeliæ, quasi unam utrique eamdemque personam sustinerent. Quod si verum esset, quod contendit Salmasius, secundarios hosce ecclesiarum apostolos non alia de causa fuisse ecclesiarum quam quia ad ecclesias plantandas mitterentur; non esset sane cur possent a primariis etiam apostolis hoc solo nomine distingui. Ipsi enim illi Christi apostoli ad hoc quoque idem plantandarum ecclesiarum munus missi sunt a Christo atque destinati (Eph., iv, 11, 12, 13). Certos enim et ipsi habebant ex pacto xavóvas, ne in hoc inferiores existimemus secundarios hosce fuisse apostolos. Quod vero munus illum Epaphroditi apostolatum proprie spectarit, ex eadem illa ad Philippenses Epistola facile colligimus (Phil., IV, 18). Habeo autem omnia, et abundo: repletus sum, acceptis ab Epaphrodito quæ misistis, etc. Rem igitur pecuniariam spectabat illa legatio. Quod non ita tamen intelligendum erat, quasi, peracta ea dispensatione, ad suos e vestigio reverterentur. Qui ita missi essent, alias deinde legationes, ejus ad quem missi essent, nomine obierunt, idque in longinquas nonnunquam regiones, quoties id e re esset Ecclesiæ catholicæ Ċ publica. Ita apostolos illos ceclesiarum commendat Corinthiis a se proculdubio eo missos. (II Cor., vill, 24). Ita Ephesios ad se missos Romam destinasse videtur Ignatius (Ep. ad Rom., fin.). Erant enim eo art ipso consilio missi quos χειροτονοθέντας ὑπὸ τῶν ἐκκλη

§ 18. Neque vero mirandum apostolis hæc præstitisse ecclesias, cum etiam plebeiis christianis eadem præstiterint, si quando in rebus rem christianam publicam attinentibus occuparentur. Erat nimirum non minima communionis pars in hospitii jure posita, quo spectant;etiam veterum quamplurimæ litteræ commendatitiæ, quarum ad imitationem litteræ etiam ecclesiasticae formatæ susceptæ conceptæque sunt. Hospitibus autem commorantibus sumptus gratis suppeditati sunt discedentibus xenia donata, et si necesse esset, comites itineris additi, si ultra essent profecturi. Hæc ex antiquissimis Homeri hospitiis manifesta sunt, quæ in mores Græcorum recentiorum deinde transierunt. Hanc pooviav commendant aliquoties apostoli, et quidem eo in loco illam habuerunt primævi christiani ut privati aliquoties divites se suaque omnia sanctis undequaque peregrinantibus excipiendis dicarent. Talis fuisse videtur Gaius non S. Pauli modo privatus hospes, sed totius etiam Ecclesiæ (Rom. xvi, 23). Eodemque nomine commendatur a S. Joanne, tertia ejus Epist., . 5, 6, 7, 8. Talis etiam fuit Philemon, Ep. ad Philem., . 5, 6, 7, et Mnason Cyprius, Act. xxı, 16. Ecclesiarum tamen publicum id vulgo fuisse videtur officium. Illo nempe hospitii jure usas legimus in se invicem illorum temporum integras etiam civitates. Exempla habet nonnulla, ni fallor, in Verrinis Cicero. Ut proinde ad ecclesias, quæ civitates integras, pro illius quoque sæculi more, complecterentur, quæque civitatibus proinde conferuntur ab Origene (lib. m, cont. Cels.), dimanare facillime potuerit. Præsertim cum Judæi etiam hierosolymitani cum provincialibus daaropas eadem officia, ante Christianismi etiam natales exercuissent. Ne longius abeam, id colligo ex Act. xxvm, 21, propterea qui in publicis essent Ecclesiæ officiis constituti, ad illos præcipue spectabant hæc hospitalitatis munia. De viduis Ecclesiæ ita scribit Apostolus (1 Tim., v. 10): Si hospitio recepit, si sanctorum pedes lavit, si tribulationem patientibus subministravit. De episcopo: Oportet enim episcopum irreprehensibilem esse, unius uxoris virum, sobrium, prudentem, ornatum, pudicum, hospitalem (1 Tim., m, 2). Rursus de eodem : Sed hospitalem, benignum sobrium (Tit., 1, 8), etc. Is enim nãσɩ toïs iv xpeią ovơi xndéμwr eral, teste S. Justino martyre (Apolog., 11).

CLAY OUVEXônμous dicto loco (II Cor., vui, 19) me-
morat Apostolus. Inde intelligimus quinam essent
apostoli avvέxônμo quorum mentionem habemus
(Act., XIX, 29) non alios utique quam hos, quos dixi-
mus apostolos. lidem ouvérovtes (Act., xx, 4); ovveğeλ-
θέντες (Acl., AVI, 3); συνελθόντες, (Act., xv, 38), que-
rum ad officium ita pertinebat viris illis primariis
ministrare, ut, si qui recesserant, illi officio defuisse
existimarentur. Ab hisce se desertum, in epistolis
nonnunquam queritur Apostolus. lidem diaxouvres D
(erat enim hæc eleemosynarum suppeditatio proprie
sic dicta daxovia) (Acl., XIX, 22); iπпpéται (Act., XIII,
5). Et vero quamplurimi erant qui S. Paulo ita mi-
nistrarent, nonnulli equidem ab ipso assumpti, non-
nulli ab ecclesiis ad illum delegati, nonnulli etiam a
seipsis devoti atque dicati. Idem ab apostolis ipsis
observatum est, ut gravissimis de causis legatos non
alios adhiberent quam qui reliquis præcellerent. Ita
factum in Concilio hierosolymitano, cum de circum-
cisionis necessitate ad Ecclesiam antiochenam mit-
tendum esset Apostolorum decretum, non obvios
quoslibet qui se ultro offerebant, sed electos e suo
numero viros constituerunt qui hoc munere funge-

§ 19. Hæc igitur erga omnes erant peregrinantes communia ecclesiarum officia, quæ quin ipsis etiam apostolis officiosius præstarentur, nihil sane est quod dubitemus. Nescio quicquamne fuerit quo viri illustres, pro illius sæculi more, excipi solerent, quin idem illud in apostolis primariisque Ecclesiæ viris exci

[ocr errors]

piendis observarint etiam Ecclesiæ; et quidem eo A rit mentio, episcoporum videlicet presbyterorum atpromptiori animo, quod non illorum modo gratiam, quibus ea præstiterant, sed Dei adeo ipsius, cujus in opere occuparentur, se demereri crederent, participesque se illorum quoque operum futuros. Apostolo Romam venienti obviam effusi sunt fratres, usque ad Appii forum et Tres Tabernas (Act., xxvi, 15). Ignatio tamen ad martyrium properanti usque ad portum. Melitenses discedentem multis honoribus honoraverunt, et navigantibus imposuerunt quæ necessaria erant (Ibid. IV, 10). Erant hæc corum proculdubio xenia. Discedentem ad navem usque comitati sunt Ephesií (Act. xx, 38). Ilæc erat mроñoμñй, cujus etiam ipse quamplurimis in locis meminit Apostolus. Id autem ad honorem venientis, pro illius quoque ætatis consuetudine, spectabat, ut quo quisque dignitate esset B illustrior, co forent etiam illustriores ii qui in ejus occursum mitterentur. Idque etiam observatum in excipiendis provinciarum præsidibus, ut quem ad locum provinciæ primum appulissent, eo legationes a civitatibus, virorum in sua quisque civitate primariorum, mitterentur. Idem etiam a civitatibus vicinis observatum in peregrinationibus. Id cum christiani in apostolorum virorumque Ecclesiæ primariorum peregrinationibus imitarentur, id quoque imitatos yerisimile est, ne venientium dignitati deessent legati. Quaniquam enim fastum mundanum procul amandarint apostoli, erant tamen decori iidem observantissimi retinentissimique. Id certe S. Pauli fuisse videtur ingenium, ea indoles. Nec id quidem immerito. Cum enim in ita exceptis nullum esset, illis præsertim C persecutionum sæculis, fastus periculum; multa tamen erant in his adiaphoris quæ ad subditorum cultum reverentiamque conciliandam facerent, quæ non erant sane negligenda, cum præsertim non imperarentur hæc officia, sed vero liberrimo ardentissimoque subditorum præstarentur obsequio,

§ 20. Atque hinc concludimus, quamquam aliunde non intelligeremus quem locum in Ecclesia obtinuerint qui his legationibus obeundis destinarentur, non esse tamen quod dubitemus quin is fuerit admodum honorificus. Ordinariorum horum Ecclesiæ ministeriorum in prima illi ævi apostolici historia, rarior occur.

-

que diaconorum. Frequentiores erant extraordinarii, apostoli, evangelista, pastores atque doctores et prophetæ notioresque omnino atque celebriores. Et probabile quidem est horum fuisse propriam primariam illam simplicissimamque Ecclesiæ administrationen; tum deinde, cum perturbatiorem illam inordinatioremque experti essent, paulatim in eorum locum successisse ministros illos, quos hodie retinemus, ordinarios, paulatimque, pro synaxeon disciplina, extraordinarios illos ordinariis factos esse subdijos. Quando igitur synaxeon munia obierunt hi extraordinarii ministri, frustra expectabimus ordinariorum ministrorum mentionem. Id unum sufficit, fuisse illos, non summa modo dignitate, sed summo etiam, in Ecclesiæ administratione, loco, ut proinde, si quas illi legationes obierint, admodum illas fuisse honorificas necesse esset. Cum vero tandem, propter synaxeon disciplinam, ordinariis subjicerentur sy. naxeon ministris, adhuc tamen honorem proculdubio summum retinuerunt. Nec enim erant illi certis quibusdam ecclesiis affixi, sed potius totius Ecclesiæ catholicæ communes, quod (ea proculdubio ætate, cum in eo positae essent supremorum ministrorum operæ, potius ut late christianitatem disseminarent quam ut ecclesias regerent jam fundatas constitutasque) fieri vix potest quin eorum officio anteferretur qui singularum essent dumtaxat ecclesiarum. Ex hoc autem extraordinariorum ministrorum numero fuisse videntur qui legati constituti essent. Ipsa illa eorum dona infidelium causa, potius quam fidelium, data esse agnoscit apostolus utiliora proinde futura, si in convertendis infidelibus potius quam fidelibus confirmandis, collocarentur. Cum præsertim eo ipso consilio missi essent, non qui venientes exciperent modo, sed qui comites essent et avvepyoi itinerantium atque peregrinantium. Sed vero aliani omnino administrandi rationem exigebat illius ætatis Ecclesia quam sequentium, ut frustra sint omnino qui nihil hodie in Ecclesia permittunt nisi quod ad illius apostolica Ecclesie accedit exemplum. Considerandæ sunt omnino circumstantiæ et prudentia adhibenda, qua certum est multis in rebus usos esse apostolos.

DISSERTATIO TERTIA

DE SECUNDO MARTYRII BAPTISMO,

AUCTORE DODWELLO.

§ 1. Cur singularem huic argumento dicemus dissertationem. § 2. Ab antiquissimis usque Ecclesiæ temporibus ad nostra hæc descendit opinio. — § 3. Baptismus aqueus et unio externa cum Ecclesia prærequisita ad sanguineum martyrii baptismum. -§ 4. Baptismum sanguineum aqueo prætulerunt - §§ 5, 6. Explicatur, hac in causa, locus Cypriani. § 7. Defenditur hæc veterum senientia.

veleres.

§ 8. E quibus Scripturæ locis illam collegerint.

[blocks in formation]

fuisse martyrium. Domini baptismus ejusdem erat A morum temporum martyriis, locum ab auxilio divíno

martyrium, idque sensu Ecclesiastico. §§ 13, 14, 15, 16. Hæretici apostolis coævi martyrium negabant. Horum pseudo-Christos refellebat S. Joannes argumento a veri Messiæ adventu per aquam et sanguinem. Explicatur tota illa argumentatio. § 17. Observ. quarto, in ipso illo initiationis expiationisque ritu, cui peccatorum purgationem tribuebant veteres, lam frequentem fuisse apud illos sanguinis quam aquæ usum : el quidem sanguinis initiatorum proprii. - § 18. Nec id modo in initiationibus, sed etin pactis obtinebat, pro moribus veterum antiquissimis. — § 19. Ut sanguini, in hoc expiationis negotio partes concedebant facile primarias, ita humuni sanguinis, præ aliis etiam sanguinibus, vim longe maxi

primarium obtinuisse recepta illius ecclesiæ primave de martyrii dignitate dogmata, illud inprimis quo secundi baptismi vicem atque beneficia martyrio vindicabant. Hloc, quia alienum scio a recentiorum placitis qui suas sacrarum litterarum interpretationes, utcumque infirmas, nec certo aliquo ratiocinio nitentes, veterum tamen ratiociniis anteponunt; et quia tota hæc mystica argumentationis ratio, que mysticarum omnino scripturarum, hujusque adeo de sacramentis argumenti, est, suo quodam jure propria, contempla tamen vel neglecta est a celeberrimis plerisque nostrorum temporum interpretibus; et quia qui hanc veterum sententiam tuentur hodie scriptores pontificii, unam veterum auctoritatem tamen

tenc tam e Scripturis, et pro primævæ christianitatis captu (cui tamen soli Spiritum S. in Scripturarum concinnatione consuluisse alibi probavimus (in P.rolegom. ad Dom. Stearn., de Obstinat.), atque adeo solide, collegerint: proinde consultissimum duximus si tani jucundo utilique argumento, propriam suam singularemque dissertationem assignaremus.

§ 2. Ab antiquissimis itaque temporibus Ecclesia, recentissimaque apostolorum memoria, deducta hæc est de secundo martyrii baptismo sententia, et in Ecclesia vulgariter recepta. De Felicitate ita auctor Actorum (Act. Perpet. et Felic., p. 29, 30, edit. Oxon.):

mam agnoverunt. — § 20. Obs. quinto, ad ipsum B obtendunt, plane de eorum ratiociniis securi, recbaptismi sacramentum pertinere sanguineum hunc baptismum, et quidem ita pertinere ut partem ejus præcipuam consummel. § 21. Primo pactum baptismale pro illis (qui apud veteres obtinebant) paclorum esse moribus explicandum. - § 22. Secundo ul in aliis pactis, ita et in nostro quoque baptismali, duo esse a se invicem distinguenda diversarum parlium officia, Dei alia, alia nostra. - § 23. Tertio, jus illud legale omne, quod pacti beneficio obtinemus, ad Dei promissiones, ex officii nostri præstatione esse deducendum. — § 24. Quarto, quæ nobis incumbunt in hoc pacto baptismali conditiones a nostra parte præstandæ e symbolorum solemnium significatione colligendum. -§ 25. Quinto, in symbolis baptismi nostri sacramentalis solemnibus, non aquæ solius C baptismus denotatur, sed etiam ille sanguinis; et quidem ila denotatur ut ad unum eumdemque baptismum uterque pertinere intelligatur. — § 26. Ita se habet de facto.§§ 27, 28. Redditur facti ratio. - §§ 29, 30. Sexto, ita adumbratur in ipso aquei baptismi symbolo baptismus sanguineus, ut plane innuatur nullam esse aquei baptismi efficaciam nisi ad sanguineum baptismum referatur. §§ 31, 32. Infertur septimo, non modo ex pacti baptismalis lege, sed vero ex ejusdem etiam æquitate, vindicari posse in sanguineo baptismo omnia beneficia a Christo, pro sua pacti baptismalis parte, præstanda. — §§ 33, 34. Infertur octavo plenam omnium peccatorum præcedentium indulgentiam tam esse martyrio, quam baptismo, concedendam. § 35. Nihil esse alienum a bap- D tismi natura quod temporis intervallo sejungantur a se invicem baptismus aqueus atque sanguineus. - § 36. — Nono martyrum sanguinem pro Christi sanguine habuisse veteres. §37. Decimo præcipue si, pro Christi exemplo, publica animarum causa fuisset effusus. — § 38. Defenduntur veteres. — § 39. Mar tyrium in altero etiam eucharistiæ sacramento spondemus. § 40. In martyrio jus ad beneficia baplismi tam privativa, quam etiam positiva, consequimur.

[ocr errors]

[ocr errors]
[ocr errors]

§1.-Diximus, superiori dissertatione (1), in pri

(") Cui titulus: De primorum martyrum insigni fortitudine, ejusque causis. Nobis erat primum in mente

Item Felicitas salvam se peperisse gaudens, ut ad bestias pugnaret, sanguine ab obstetrice ad retia rium lotura post partum baptismo sccundo. Eodem spectat etiam gentilium de Saturo acclamatio cum uno leopardi morsu totus suo sanguine perfunderetur, salvum lotum! salvum lotum! quod ita interpretatur Actorum auctor, ut ad secundam martyrii lotionem facta esset vel a nescientibus turbis allusio. Ita jam obtinuerat apud christianos ea loquendi ratio qua quis etiam martyrii pariter ac aqua baptismo lotus diceretur. Secundæ porro intinctionis voce usus est de martyrio Tertullianus (Tertull., de Patient., c. 15, de Bapt., c. 16), quod et alibi secundi Lavacri, sanguinis nimirum baptismi, nomine designat. Nec aliter Origenes qui ex eo ipso baptismi officio colligit recle, martyrium baptismi nomine, meritoque, insigniri posse, quod peccatorum remissionem præstet pariter ac baptismus, ne solius nominis hic haberi rationem suspicentur adversarii (Origen., in Matth., p. 416, edit. Hueti ) : Καθό, inquit, ἄφεσιν λαμβάνει ἁμαρτημάτων ὁ ὑπομείνας. βάπτισμά ἐστιν· εἰ γὰρ τὸ βάπτισμα ἄφε ei tò σιν ἁμαρτημάτων ἐπαγγέλλεται, καθώς παρειλήφαμεν περὶ τοῦ ἐν ύδατι καὶ πνεύματι βαπτίσματος, ἄφεσιν δέ λαμβάνει ἁμαρτημάτων καὶ ὁ τὸ τοῦ μαρτυρίου ὑπομεί νας βάπτισμα, βάπτισμα τὸ μαρτύριον εὐλόγως λέγοις av, etc. Idem et in aliis locis sæpe habet idem Adamantius (Origen., in lib. Judic., hom 7 et in Joan., tom. vin, p. 133, edit. Huetii). Idem sæpe noster Cyprianus, (Cyprian., Ep. LIV, de Orat. Domin. Exhort. illam in hoc tomo insercre; multa vero propter male sonantia omittenda fuit.

[ocr errors]

Martyr. Ep. LXXI), et recentiores alii Cypriano Pa- A que comprobat; ex ipsa etiam Ecclesiæ catholicæ tres quamplurimi, quos tædet in hoc loco sigillatim recensere. Inde enim consentientibus Græcorum Latinorumque suffragiis comprobata hæc opinio ad nostra usque tempora descendit.

[ocr errors]

:

praxi liquet, quæ cum verorum martyrum semper fuerit observantissima, numquam tamen illis hæreticos schismaticosve accensuerit, nulla eorum nomina in fastos suos admiserit, nullam instituerit eorum solemnem commemorationem.

§4. Quamquam ergo ad subjecti dispositionem necessarius sit prior ille aquæ baptismus, ut quis sanguinei baptismi possit fructum percipere; si tamen recte hanc comparationem instituere velimus, et de utriusque baptismi beneficio judicare, id porro quærendum utrius baptismi magis sit beneficium in subjecto rite disposito? Et quidem hujus beneficii respectu sanguineum baptismum aqueo prætulerunt Origenes et noster Cyprianus. Baptisma sanguinis, inquit Origines ( Origen., in Judic. homil. 7), solum est quod nos puriores reddat, quanı aquæ baptismus reddidit. Quod, paucis interpositis, ita explicat:

Vereor ne istud baptismi eminentius sit isto bap. tismate quod per aquam traditur. Illo enim accepto, valde pauci sunt ita beati, qui id immaculatum usque ad exitum vitæ servare potuerint. Hoc vero baptismo qui baptizatus fuerit, peccare jam ultro non potest. Et si temerarium non est in rebus talibus auderc aliquid, possumus dicere quod per illud baptisma præterita peccata purgantur, per istud vero etiam futura perimuntur. Ibi peccata dimissa sunt, hic exclusa. › In eamdem plane sententiam gloriosissimum hunc et maximum sanguinis baptismum appellat noster martyr, quod nempe gloriosiora sint et majora sanguinei baptismi beneficia quam sint ea quæ per aqueum sunt baptismum a subjecto rite disposito expectanda. Ita enim scribit ille in sua ad martyrium exhortatione :

§ 3. Est porro illud animadversione dignum, ita inter se duos hosce aquæ atque sanguinis baptismos contendisse Veteres, ut nonnunquam postponant secundum hunc sanguinis baptismum aquæ illi primo, el vice versa nonnunquam anteferant, diverso id nimirum respectu atque consideratione. Quod quidem ad illud spectat aquei baptismi officium quo unimur Christo atque Ecclesiæ, quamquam superiori jam dissertatione ostenderimus suam quoque vim in hac ipsa quoque unione augenda saltem atque promovenda concessisse Veteres ita tamen illam con- B cesserunt ut vim interim ejus nullam agnoverint ad eorum unionem promovendam qui nondum essent prævio aliquo atque inchoato saltem unitionis vinculo Ecclesiæ conglutinati, seu communionis in officio eucharistico, seu baptismi reipsa suscepti, vel in voto saltem expetiti, quæ causa erat competentium Catechumenorum; vim rursus nullam ad martyrii beneficia nondum unitis impetranda. Nec enim martyrio beneficium aliquod tribuunt si quis extra unitatem passus fuerit; sed nec illud ejus beneficium agnoscunt, ut ea ipsa ratione quis unitus invisibili aliqua unitate censeatur si martyrium passus fùerit. Proinde hæreticorum schismaticorumque martyria, illorum videlicet, qui aliquo vel actu suo, vel Ecclesiæ, ab unitate abscissi essent, nec unitorum fuisse crediderunt, nec C adeo ullius apud Deum pretii. Catechumenorum causam favorabiliorem censuerunt, qui non tam essent ab unitate sejuncti, quam cam ipsam unitatem nondum consecuti; quibus ita vitio non esset vertendum quod nondum essent uniti, ut contra laudi potius esset quod ecclesiastica disciplinæ leges observassent. Hi certe voto tam suo, quam Ecclesiæ, uniti jam erant; et cum se legibus ecclesiasticis subjecissent, eo ipso se politica unitatis membra professi sunt, quod mysticam illam unitatem, quantovis eam haberent in pretio, arripere tamen non auderent; expectarent interim, dum, per leges ecclesiastica politiæ eam rite adipisci liceret. Illis igitur æquum erat eoncedi unitatis beneficia, qui jam ea essent, quæ legitima esset, unitate conjuncti; nec ulla sua D expetenda, ut qui servi Dei sumus, simus et amici.› culpa impedirentur quominus illam quoque consecuti essent quæ nondum esset legitima. Erat autem martyrii fructus inter unitatis beneficia, pro illorum sæculorum sententia, censendus. Hanc catechumenorum causam agit in epistola ad Jubaianum noster Cyprianus (Epist. LXXI). Damnasse autem hæreticorum schismaticorumque martyria notius est quam ut ulla probatione indigeat. Nec solum fuisse in hac causa Cyprianum, sed Ecclesia pariter universa suffragante, damnasse, ex ipso S. Augustino liquet, qui cum nostro martyri, in causa baptismi hæreticorum sese strenuissime opponit, hanc tamen ejus de bæreticorum schismaticorumque martyriis censuram ubi

Nos tantum, inquit, qui Domino permittente primum baptisma credentibus dedimus, ad aliud quoque singulos præparemus, insinuantes et docentes hoc esse baptisma in gratia majus, in potestate sublimius, in honore pretiosius baptisma in quo angeli baptizant, baptisma in quo Deus et Christus ejus exultant, baptisma post quod nemo jam peccat, baptisma quod fidei nostræ incrementa consummat, baptisma quod nos de mundo recedentes statim Deo copulat. In aquæ baptismo accipitur peccatorum remissa; in sanguinis coroną virtutum. Amplectenda res est et optanda, et omnibus postulationum nostrarum precibus

Multa hic habemus in hoc Cypriani nostri testimonio cum Origeniano illo communia, quæque tam communi assertioni, quam sibi invicem, lucem vicissim fœenerentur.

§ 5. Gratiae inprimis magnitudinem inde æstimat quod, cum post aquæ baptismum peccamus iterum, baptizalenique gratiam amittimus, in baptismo sanguinis nullus supersit metus futurorum peccatorum, ut proinde per illum tam futurorum securi reddimur quam præteritorum, cum præterita dumtaxat in aqueo baptismo expientúr, quod etiam ante Cyprianum observaverat Origenes, et post Cyprianum nostrum sanclissima martyr Pelagia apud Ambrosium, lib. tu, de

« PreviousContinue »