raculis sancti Swithuni antistitis itidem Wintoniensis. A sanctis lucifluum jubar invexit. Torneia insula, Hanc epistolam post hanc Vitam referemus. Hoc Wolstani carmen non laudat in superiori loco Willelmus, qui præter librum de Vita Ethelwoldi aliud opus De harmonia ei tribuit his verbis: Fecit et aliud opus De tonorum harmonia valde utile, eruditi Anglici indicium, homo vitæ bonæ et eloquentiæ castigatæ. Eam eloquentiam negligere visus est in Vita S. Ethelwoldi, quæ mediocri stylo revera scripta est. De novo monasterio lege quæ diximus supra in Elogio S. Grimbaldi. 3. Pulchra sunt quæ de Thorneiensi monasterio per Ethelwoldum exculto scribit Willelmus in fine libri IV De pontificibus Anglorum, ibi: ‹ Solitudo ingens ad quietem data monachis, ut eo tenacius hæreant superis quo castigatius mortales conspicantur. Femina ibi si visitur, monstro habetur; maribus advenientibus quasi angelis plauditur cæterum ibi nullus nisi momentanee conversatur. Ethelwoldus jam a principio episcopatus eremiticam ibi exercere vitam cœpit, libabatque ut poterat futuræ quietis primitias diebus quadraginta in remotissima, quam ipse construxerat, ecclesia solus Deo vacans. Idcircoque non tantum terrarum illic, quantum alibi congessit, sed quantum sibi et duodecim monachis satis esset. Corpora sanctorum, qui olim in illa eremo diversati fuissent, necnon et aliorum per Angliam tot advexit, ut omnes 'pene anguli ecclesiæ pleni sint. Cæteris propter nominum stridorem omissis, Willelmus unum memorat Benedictum abbatem Wiremuthensem, venerabilis Bedæ nutritium, cujus Benedicti corpus magno coemptum pretio Adelwoldus Thorneiam advexit, et obscurioribus B Thornig hic in cap. 24 appellatur, sita prope urbem Eliensem, in comitatu Cantabrigiensi. De eo lege Monasticum Anglicanum a pag. 242, ubi ecclesiæ pars aquilonaris S. Benedicto sacrata fuisse dicitur pag. 213. 4. Ethelwoldi memoriam in rebus sacris jam inde ab ejus obitu celebravit Anglicana Ecclesia, ut præ aliis testatum facit missa hic edita, qualis in ms. codice Uticensi pervetusto habetur. Ejus mortis diem Alfricus assignat tertio Kalendas Augusti (si non fallit apographum nostrum), Wolstanus aliique post eum Kalendis ipsis. Sic enim legitur non solum in cap. 41, sed etiam in ipso Vitæ ejus titulo, qualem mox referemus. 5. Pitseus in libro De illustribus Angliæ scriptoribus Ethelwoldum nostrum commendat, eique tribuit opuscula nonnulla, nempe : De sua in presbyteros potestate ad Joannem papam XIV, lib. 1. Contra presbyteros fornicarios et eorum concubinas lib. 1. De abbatibus Lindisfarnensibus lib. 1. De regibus, regnis et episcopatibus totius Angliæ lib. 1. De tempore regum Britannorum lib. 1. De suis visitationibus lib. 1. De planetis et mundi climatibus lib. 1, et alia non pauca. Sed an et quæ vere ipsius sint, non facile est definire, cum ea opera non sint in promptu. Non tamen dubitem librum De abbatibus Lindisfarnensibus haud alium esse quam carmen Ethelwolli monachi Lindisfarnensis de isto argumento, a nobis editum in tomo superiori. Addit Pitseus librum De visitationibus opus esse Ethelwoldi monachi Wintoniensis. Cætera, forsan præter duos primos, aliena etiam videntur. VITA SANCTI ETHELWOLDI. INCIPIT PRÆFATIO De vita gloriosi Patris Athelwoldi episcopi, cujus sacra memoria celebratur in Kalendis Augusti, qua die regna migravit cœlestia. VIII. De prophetia quam prædixit sanctus Elfegus A X. De obitu regis Edelstani, et de successione fra- XI. Quomodo rege Eadredo favente, sanctus vir Abbandunensis monasterii curam suscepit, ejusque loci abbas ordinatus fuerit. XII. Quod rex Eadredus ad monasterium venerit, XIII. Quod regnante Eadgaro templum prædicti XV. Quomodo hostis antiquus sanctum virum per XVIII. De expulsione clericorum de veteri monasterio. XX. De expulsione clericorum de novo monasterio. XXI. Quod in Abbandonia Osgarum constituerit abbatem. XXII. Quod in cœnobia nonnarum sanctimoniales ordinaverit. XXIII. Quomodo in provincia orientalium Anglorum Eligense cœnobium regulariter monachis instituerit. XXIV. Quod in provincia quoque Girviorum duo monasteria, Burgh atque Thornig appellata, simili modo monachis delegaverit. B XXV. De familiaritate sancti viri cum rege Eadgaro. C sanctus Pater Adelwoldus sub die Idus Julii cum omni gloria transtulit, et inde in ecclesia collocavit. XXVII. Quod et alia multa per Dunstanum, et Adel woldum constructa et constituta sint monachorum monialiumque cœnobia in gente Anglorum. XXVIII. Quomodo sanctus Adelwoldus lenitatis blandimento severitatem disciplinæ temperaverit. XXIX. Quomodo famis tempore multitudinem pauperum ab ipsis faucibus mortis eripuerit. XXX. Quod inter hæc vir sanctus infirmitates sæpe viscerum et tumorem crurium perpessus fuerit. XXXI. Quod juvenes docere semper dulce habuerit. XXXII. De chrismatis ampulla pæne vacua, et in itinere oleo plena inventa. XXXIII. De monacho qui furtum perpetravit, et solo sermone viri Dei quid perpessus fuerit. XXXIV. De monacho qui de summo templi culmine cecidit, et nil mali passus, incolumis surrexit. XXXV. De monacho qui se viro Dei in legendo assimilare præsumpsit, quid perpessus fuerit. XXXVI. De candela quæ epi copo obdormiente super folium libri ardens jacuit, et tamen paginam minime læsit. XXXVII. Quod non omnia virtutum sancti viri XXXVIII. De arbore qua 'am magna cucullis innu- XLI. De obitu sancti Patris in Kal. Augusti, et de XLIII. De sancti viri translatione, quæ facta est sub tus est. XLVI. De ligato quodam fure et in cippo extenso, qui solo sermone viri Dei absolutus est. INCIPIT VITA SANCTI ADELWOLDI WINTONIENSIS EPISCOPI ET CONFESSORIS. CAP. I. Erant igitur parentes sancti pontificis D sublime vexillum, cujus summitas cœlum tangere 'Adelwoldi ex ingenua Christianorum propagine oriundi, Wentanæ civitatis urbani, temporibus senioris Eaduardi regis Anglorum florentes, in mandatis et justificationibus Domini sine querela fideliter incedentes. Qui dum quotidianis bonorum operum pollerent incrementis, eximio Dei munere de'corati sunt, quo talem mererentur gignere sobolem, cujus eruditione et exemplis non solum populi præsentis ævi, sed etiam futuri pervenirent ad notitiam veri luminis ut exuti caligine tenebrosi erroris, gloria fruerentur æternæ claritatis. videbatur quod se inclinando honeste ad terram, fimbriarum suarum velamine circumdedit imprægnatam, rursumque procera altitudine erectum, et inflexibili stabilitate robustum, ipsum unde inclina. batur repetiit cœlum. Exspergefacta autem mulier rursus sopore deprimitur, et ecce repente vidit ex ore suo prosilire et avolare quasi auream miræ magnitudinis aquilam, quæ volando cunta Wentang civitatis ædificia, auratis pennarum remigiis obumbravit, et in alta cœlorum se elevando disparuit. Cumque mulier evigilans secum miraretur attonita, et somniorum visionem mente volveret tacita, nec per semetipsam conjicere posset eorum intepretationem, perrexit ad quamdam Christi famulam, nomine Edeldridam, moribus et ætate maturam, quæ in præfata urbe nutrix erat Deo devotaruni · virgīnum, cui narravit ex ordine quod sibi osten- A piæ devotionis so.vere nequiret, caput humlisum fuerat in nocturna visione. At illa, sicut erat sagaci animo prudentissima, et interdum etiam futurorum, Domino revelante, præscia, de nascituro infante multa prædixit, quæ vera esse rerum exitus - indicavit. CAP. III. Nos quoque eorumdem somniorum conjectores esse possumus, in sublimi vexillo intelligentes sanctum virum, qui tunc in utero portabatur, quandoque futurum militiæ Dei signiferum, sicut et erat, quem multimoda reluctatione contra antiquum hostem pro defensione sanctæ matris Ecclesiæ congredientem vidimus, ipsoque bellante, imo per ipsum Deo vincente, pravorum machinamenta ad - nihilum redacta conspeximus. Et quia aquila ab acumine oculorum vocatur, et testante sacro elo- B quio thesaurus desiderabilis requiescit in ore sapientis; reete per auream aquilam, quæ totam urbem alarum velamento obumbrare visa est, idem præclarus vir totius sapientiæ [thes uro] decoratus exprimitur; qui perspicaci et irreverberata cordis acie divina meditando, semper ad coelestia per contemplationem volavit, et super Ecclesiam, magni Regis civitatem, quam contrariæ pot states impugnare nitebantur, umbraculum paterne protectionis longe lateque expandit, et consummato boni certaminis cursu, ad visionem Dei in sanctorum comitatu pervenit, sicut in Evangelio voce Dominica dicitur : Ubicunque fuerit cor, us, illuc congregabuntur aquila. Quia ubi ipse Redemptor noster est corpore, illuc procul dubio nunc colliguntur electorum animæ, et in futuræ resurrectionis gloria illuc quoque eorum colligentur et corpora. Hæc de somniorum interpretatione breviter diximus nunc ad narrationis ordinem redeamus. CAP. IV. Quadam namque die cum mater ejus stipata civibus staret in ecclesia, sacræ missæ celebrationi interesse desiderans, sensit animam pueri quem gerebat in utero, venisse, et in eum Dei nutu cuncta moderantis intrasse, sicut postea ipse sanctus qui nasciturus erat, jam episcopus nobis gaudendo referebat. Ex quo ostenditur eum a Deo electum exstitisse etiam antequam nasceretur, et animam procreati hominis non, ut quidam æstimant, a patre vel a matre existendi initium sumere, sed, ut vere et absque omni dubietate creditur, a solo Creatore vitalem spiritum vivificari, et singillatim unicuique dari. Nascitur ergo futurus Dei pontifex, et fonte baptismatis in Christo renatus, Adelwold a parentibus est appellatus, sanctique chrismatis unetione confirmatus, gratiæ Dei in omnibus commendatus. CAP. V. - Accidit enim quadam solemni die, cum more solito nutrix illius ad ecclesiam pergere et orationi incumbere decrevisset, tam validam inundantis pluviæ tempestatem erumpere, ut extra loci limen, ubi in gremio tenens eumdem infantem sederat, pedem movere non posset. Quæ dum mærens amarissime fleret, eo quod volum C ter omnipotentem Dominum rogatura declinavit, et confestim divina miseratione consolari promeruit. Nam nullam molestiam procellosæ tempestatis sentiens, subito cum infantulo inventa est sedens in ecclesia quam adire disponebat, ubi solemnia missarum presbyter celebrabat: et quod nulla ratione credere potuisset ut fieret, factum vehementer expavit; et omnes hujus rei cognoscentes miraculum magnæ admirationis stupor invasit. Sicut enim propheta quondam ex Judea repente sublatus, et in Chaldæa cum prandio depositus, sic beatus puer Adelwoldus sub momento cum nutrice in templo est præsentatus, ut sicut ille refecit congruo tempore Danielem prophetam in lacu leonum, sic iste millia populorum pasceret in Ecclesia sanctorum. CAP. VI. Igitur quotidiano profectu crevit puer bonæ indolis, et in ipsa mox pueritia sacris litterarum studiis traditus: ut qui aliis viam salutis erat ostensurus, ipse cum Maria secus pedes Domini humiliter sederet, et verbum ex ore illius salubriter audiret. Erat enim agilis natura atque acutus ingenio, ita ut quidquid majorum traditione didicerat, non segniter oblivioni traderet, sed tenaci potius memoria commendaret. Studebat etiam teneros pueritia annos morum honestate et virtutum maturitate vincere, divinis semper obsequiis omnia membra sua mancipare, et ad Dei implendam voluntatem totam mentis suæ intentionem dirigere: sicque præceptis Christi muneribus recte vivendo gratias exhibere, ut ad majora percipienda dignus mereretur ex sistere. CAP. VII. Cumque florentis adolescentiæ contingeret ætatem, præconium sanctæ conversationis ejus Edelstano regi, filio prædicti regis Eadwardi, fama vulgante nuntiatum est, juvenemque festinanter accessiri præcepit, qui cum adductus staret in præsentia regis, invenit gratiam in conspectu ejus, et in oculis optimatum ejus; ibique individuo comitatu multum temporis agens in palatio, plura a sapientibus regis utilia ac proficua sibi didicit. Et de mum jubente rege ab Ælfego Wintoniensi episcopo secundum morem ecclesiasticum prius ad clericatus officium tonsoratus, ac deinde paucis labentibus annorum curriculis in gradum sacerdotalem consecraD tus est. CAP. VIII. Ipse enim beatæ recordationis Pater Elfegus, inter cætera sibi collata spiritualium charismatum dona, prophetiæ spiritu pollebat et contigit eum ordinasse in ipso tempore simul Dunstanum et Adelwoldum, et quemdam, Edelstanum voCabulo, qui postmodum monachilem habitum deserens apostata finetenus perduravit. Completa autem missarum celebratione sanctus antistes Elfegus sibi adhærentes ita alloquitur: «Hodie coram Deo tribus viris manus imposui, eosque in sacerdotii ordinem consecravi: quorum duo ad episcopalem pertingent apicem, unus quidem primum in civitate Wigornensi, deinde in Cantia, quæ est metropolis CAP. X. Ecclesiæ gentis Anglorum; alter vero mihi quando- A Scripturæ testimonia, per disciplinam subditos et que successurus est in pontificii dignitatem, tertius per humilitatem custodiebat semetipsum. autem per lubrica voluptatum blandimenta miserabili fine tabescet. Tunc Edelstanus interrogavit sanctum antistitem propinquum suum dicens : Num mihi continget esse unum ex duobus qui episcopali cathedra sublimandi sunt? Cui respondit antistes Non erit tibi pars neque sors in eo quem præfatus sum ordine; sed neque in ea sanctitate, quam in hominum conspectu videbaris inchoasse, permansurus es. Cujus prophetiæ verba quam veraciter essent prolata rei probavit eventus. Nam duo (sicut dicit Scriptura: Justus justificetur adhuc, et sanctus santificetur adhuc) ad pontificatus honorem pervenerunt, tertius vero juxta terribilem prioris sententiæ comminationem quæ dicit : Qui in sordibus est sordescat adhuc, in fetore luxuriæ vitam finivit. CAP. IX. B Adelwoldus autem Christi famulus, nomine, mente et opere benevolus, arctam viam quæ ducit ad vitam recto itinere gradiens, quotidiana Deo cooperante studuit melioratione succrescere, dans operam diligenter doctrinis et exemplis Elfegi susceptoris et ordinatoris sui. Nam apud eum præcipiente rege, quo melius imbueretur, aliquandiu commoratus est, ac postmodum Glestoniam perveniens, magnifici viri Dunstani abbatis ejusdem monasterii discipulatui se tradidit. Cujus magisterio multum proficiens, tandem monastici ordinis habitum ab ipso suscepit, humilique devotione ejus regi- C mini deditus est. Didicit namque inibi liberalem grammaticæ artis peritiam, atque mellifluam metricæ rationis dulcedinem; et more apis prudentissimæ, quæ solet boni odoris arbores circumvolando requirere, et jocundi saporis oleribus incumbere, divinorum carpebat voluminum flores. Catholicos quoque et nominatos studiose legebat auctores, insuper vigiliis et orationibus perseveranter insistens, et abstinentia semetipsum edomans, et fratres semper ad ardua exhortans. Qui cum pro merito sanctitatis ab omnibus amaretur, et monasterii decanus ab abbate suo constitueretur; nullum elationis incurrit periculum, sed tantæ subjectis præbuit humilitatis exemplum, ut quotidiano manuum opere hortum excolendo laboraret, et fratribus ad prandium poma D ac diversi generis legumina præpararet: ut post spiritualem animarum refectionem, corporum quoque necessaria ministraret, præ oculis semper retinens illud Dominicum: Quicunque voluerit inter vos major fieri, sit vester minister; et qui voluerit inter vos primus esse, erit vester servus; et illud: Quanto magnus es, humilia te in omnibus, et coram Deo invenies gratiam. Hæc et alia memoriæ commendans (9) Is abbas Abandonensis Edredi privilegio pro monasterio Crulaudensi subscripsit anno 948 apud Ingulfum. Et tamen in Monastici Anglicani tomo 1, pag. 16, col.1, Abbandoniæ abbas dicitur ordinatus anno 954; an legendum 944? Viros monasticæ disci Contigit interea victoriosissimum regem Edelstanum, quarto anno postquam hostilem paganorum exercitum maxima strage peremit, obisse, et fratrem ejus Eadmundum pro eo regni gubernacula suscepisse. Cui post annos sex et dimidium crudeliter interempto successit in regnum frater ejus Eadredus, qui erat veteris cœnobii in Wintonia specialis amator atque defensor, ut testantur ea quæ ipso jubente fabricata sunt ornamenta, magna scilicet aurea crux, altare aureum, et cætera quæ larga manu benignus illuc ad honorem beatorum apostolorum Petri et Pauli direxit, ibique æternaliter ad Dei laudem et gloriam conservari præcepit: qui etiam si vita comes fieret, orientalem porticum ejusdem Wintoniensis ecclesiæ deauratis imbricibus adornare disposuit. Cujus regni tempore vir Domini Adelwoldus adhuc cupiens ampliori Scripturarum scientia doceri, et monastica religione perfectius informari, decrevit ultra marinas adire partes. Sed venerabilis regina Eadgiw, mater regis memorati, prævenit ejus conamina, dans consilium regi ne talem virum sineret egredi de regno suo, insuper asserens tantam in eo fuisse Dei sapientiam, quæ et sibi et aliis sufficere posset, quamvis ad alienæ patriæ fines ob hane causam minime tenderet. CAP. XI, Quibus auditis delectatus rex, magnam circa Dei famulum coepit habere dilectionem, placuitque ei, suadente matre sua, dare sancto viro quemdam locum vocabulo Abbandum, in quo modicum antiquitus monasteriolum, sed erat tunc neglectum ac destitutum, vilibus ædificiis consistens, et quadraginta tantum mansos possidens; reliquam vero præfati loci terram, quæ centum cassatorum lustris hinc inde gyratur, regali dominio subjectam rex ipse possidebat. Factumque est, consentiente Dunstano abbate, secundum regis voluntatem, ut vir Dei Adelwoldus prænotati loci susciperet (9) curam, quatenus in eo monachos ordinaret regulariter Deo servientes. Venit ergo servus Dei ad locum sibi commissum: quem protinus secuti sunt quidam clerici de Glestonia, scilicet Osgarus, Foldbirhtus Friwegarus, et Ordbirthtus de Wintonia, et Eadricus de Lundonia, ejus discipulatui se subdentes. Congregavitque sibi in brevi spatio gregem monachorum, quibus ipse abbas jubente rege ordinatus est. Dedit etiam rex possessionem regalem, quam in Abandonia possederat, hoc est centum cassatos cum optimis ædificiis, abbati et fratribus ad augmentum quotidiani victus, et de regio thesauro suo multum eos in pecuniis juvit; sed mater ejus largius solatia munerum eis direxit. Tantamque gratiam Dominus sibi servientibus contulit, ut ad præfatum cœnobium, plinæ exquisite callentes, ex Corbeiensi Galliæ cœnobio accersisse dicitur Ethelwoldus apud Harsfeldium sæculi x, cap. 9; consule Monastici tomum 1, pag. 97. quod antea rebus erat pauperrimum, omnes simul A et juvamine alterius ministri peragere. Accidit nam divitiæ putarentur affluere, et sic cuncta prosperis successibus occurrere, ut palam sententiæ Dominica promissio impleri videretur, qua dicitur: Primum quærite regnum Dei et justitiam ejus, et omnia adjicientur vobis. CAP. XII. Venit ergo rex quadam die ad monasterium, ut ædificiorum structuram per seipsum ordinaret; mensusque omnia fundamenta monasterii propria manu, quemadmodum muros erigere decreverat, rogavitque eum abbas in hospitio cum suis prandere. Annuit rex illico, et contigit adesse sibi non paucos optimatum suorum venientes ex gente Nordanhimbrorum, qui omnes cum rege adierunt convivium. Lætatusque rex et jussit abunde propinare hospitibus hydromellum [al. medonem], clausis diligenter foribus, ne quis fugiendo potationem regalis convivii deserere videretur. Quid multa? haur serunt ministri liquorem tota die ad omnem sufficientiam convivantibus; sed nequivit ipse liquor exhauriri de vase, nisi ad mensuram palmi, in ebrietate suatim Nordanhimbris, et vesperi cum lætitia recedentibus. que quadam die, dum abbas more solito peragraret monasterium, ut aspiceret illum fratrem juxta fervens caldarium, in quo victualia præparabat artificibus, et intrans vidit omnia vasa mundissima, ac pavimentum scopatum, dixitque ad eum hilari vultu: 0 mi frater Elfstane, hanc obedientiam mihi furatus es, quam me ignorante exerces. Sed si talis miles Christi es, qualem te ostendis, mitte manum tuam in bullientem aquam, et unum frustum de imis mihi impiger attrahe; qui statim sine mora mittens manum suam ad imum lebetis, abstraxit frustum fervidum, non sentiens calorem ferventis aquæ. Quo viso, abbas jussit frustum deponi, et nemini hoc indicare viventi. Illum vero fratrem postmodum abbatem vidimus ordinatum, qui etiam deinde pontificali honore sublimatus, Ecclesiæ Wiltuniensi est prælatus, et beato fine (10) in Domino consummatus. CAP. XV. Erat namque sanctus Adelwoldus ecclesiarum ac diversorum operum magnus ædificator, et dum esset abbas, et dum esset episcopus. Unde tetendit ei communis adversarius solitas suæ malignitatis insidias, ut eum, si ullo modo posset, exstingueret. Nam quadam die, dum vir Dei in structura laboraret, ingens postis super eum cecidit, et in quamdam foveam dejecit, confregitque pene omnes costas ejus ex uno latere, ita ut nisi fovea illum susciperet, totus quassaretur. CAP. XIII. Non tamen cœpit Adelwoldus abbas designatum sibi opus ædificare in diebus Eadredi regis, quia rex idem celeriter ex hac vita migravit die 1x Kal. Decembris. Sed regnante glorioso rege Eadgaro, insigni et clementissimo, præpotente ac invictissimo regis Eamundi filio, honorabile templum in honore sanctæ Dei genitricis semperque virginis Mariæ in eodem construxit loco, et consum- C git eum Eadgarus felicissimus Anglorum basileus mavit, quod usque in hunc diem visu melius quam sermone ostenditur. CAP. XIV. - Circa hæc tempora eligitur abbas Dunstanus ad episcopatum Wigornensis Ecclesiæ, juxta prophetiam sancti Elfegi episcopi, sicut supra tetigimus. Et post aliquot annorum curricula factus archiepiscopus, mansit in Cantia triginta et septem Jannis, quasi columna immobilis, doctrina et actione præcipuus, angelico vultu decorus, eleemosynis et prophetia præpollens ad cujus tumbam cœlestia sæpe fieri miracula audivimus. Adelwoldus autem misit Oscarum monachum trans mare ad monasterium sancti Patris Benedicti Floriacense, ut regularis observantiæ mores illic disceret, ac domi fratribus docendo ostenderet quatenus ipse normam D monasticæ religionis secutus, et una cum sibi subjeetis devia quæque declinans, gregem sibi commissum ad promissam cœlestis regni patriam perduceret. In qua congregatione erat quidam frater Elfstanus nomine, simplex et magnæ obedientiæ vir, quem abbas jussit prævidere cibaria artificum monasterii, eui servitio ipse devotissime se subdens, coxit carnes quotidie, et operariis sedulus ministrabat, focum accendens, et aquam apportans, et vasa denuo sponte emundans, existimante abbate hoc illum cum solatio (10) Eadem totidem verbis, nec plura_refert Willelmus Malmesburiensis in lib. de Pontificibus Anglorum, cap. 4 CAP. XVI. Convaluit tamen vir sanctus de hac molestia, Dei omnipotentis adjuvante gratia, et ele ad episcopatum Wintoniensis Ecclesiæ, antequam ecclesia præfati cœnobii dedicaretur. Et jubente rege, consecravit illam Dunstanus archiepiscopus Dorobernensis Ecclesiæ, anno Dominicæ incarnationis nongentesimo sexagesimo tertio, sub die tertio Kalendarum Decembrium, in vigilia sancti Andreæ apostoli, quæ tunc habebatur in Dominica prima Adventus Domini et Salvatoris nostri Jesu Christi. Erant autem tunc in veteri monasterio, ubi cathedra pontificalis habetur, canonici nefandis scelerum moribus implicati, elatione et insolentia atque luxuria præventi, adeo ut nonnulli eorum dedignarentur missas suo ordine celebrare, repudiantes uxores quas illicite duxerant, et alias accipientes, gulæ et ebrietati jugiter dediti. Quod minime ferens sanctus vir Adelwoldus, data licentia a rege Eadgaro, expulit citissime detestandos blasphematores Dei de monasterio; et adducens monachos de Abbandonia locavit illic, quibus ipse abbas et episcopus exstitit. CAP. XVII.-Accidit autem Sabbato in capite Quadragesimæ (11), dum monachi venientes de Abbandonia starent ad ingressum ecclesiæ, clericos missam finire. Communionem canendo: Servite Domino in timore, et exsultate ei cum tremore; apprehendite (11) Vides caput Quadragesimæ etiam tunc initum a Quadragesima Dominica prima, in qua hæc anti phona ad missæ communionem legitur, |